O μπαγλαμάς τότε είχε πέντε τάστα???

[bill1961]

Από την αφήγηση του Μπαγιαντέρα στον Λευτέρη Παπαδόπουλο (στο βιβλίο του " Να συλληφθεί το ντουμάνι"):

-Εσείς που πρωτακούσατε μπουζούκι; Λαϊκά τραγούδια;
-Από ηλικία επτά χρονώ πήρα ένα μαντολίνο τα χέρια μου. Το 1910... Μα νομίζω 16 δραχμές το 'χα πάρει. Σκέψου τι εποχή ήτανε ε; Μ' αυτό χωρίς δάσκαλο, χωρίς τίποτα, άρχισα κι έπαιζα. Προχώρησα καλά. Μέσα σε δυο χρόνια ήμουνα... Είχα εκ φύσεως το ταλέντο. Προχώρησα καλά και στο μαντολίνο αυτό. Πλάι μου καθότανε ένας κουμπάρος. Αυτός έπαιζε τον λεγόμενο μπαγλαμά. Το είδα κι εγώ...
-Πως τον έλεγαν;
Γεώργιο Νιανιούρη. Εκεί πρωτοείδα αυτό το μικροσκοπικό οργανάκι, μετά το μαντολίνο το οχτάχορδο, με τρεις μόνο χορδές. Μία, μία και μία.
-Τρία ζευγάρια χορδών, δηλαδή.
-Όχι τρία ζευγάρια. Εκείνα τα χρόνια δεν είχανε τρία ζευγάρια. Μια χορδή μόνο η κάθε σειρά. Ζήλεψα αυτό το οργανάκι, το τόσο μικροσκοπικό, που έπαιζα μαντολίνο. Αυτός δεν έπαιζε τίποτα εκεί απάνω. Έπαιζε κάτι της εποχής, κάτι απλότητα να πούμε, πενιές.
-Τι τραγουδούσε;
-'Πως λέει ο Μάρκος, έχει γράψει "Τα δυο σου χέρια πήρανε, τα δυο σου χεροπάλαμα", και τέτοια να πούμε. Τέτοιους σκοπούς, απλούς, και λέγανε διάφορα λογάκια, έτσι, στιχάκια και όχι ταιριαχτά.

[bill1961]

Προφανώς, λοιπόν, η αφήγηση του Ζουριδάκη δεν απέχει από την αλήθεια και ίσως μας δίνει μαζί με τις υπόλοιπες αφηγήσεις, μια ιδέα για την εξέλιξη του οργάνου: Τρεις μονές χορδές και πέντε τάστα (με το 4ο να λείπει), αργότερα 7 τάστα, μετά δώδεκα με διπλές χορδές και πάει λέγοντας, μέχρι να γίνει "μπαγλαμαδομπούζουκο" που λέει και ο Μάρκος. Και φυσικά στις αρχικές του μορφές δεν αποτελούσε όργανο συνοδείας όπως είναι σήμερα.
Προφανώς και τα κουρδίσματα, θα ήταν διαφορετικά. Για παράδειγμα δε μπορώ να φανταστώ πεντάταστο μπαγλαμά με κούρδισμα ΡΕ-ΛΑ-ΡΕ (δε νομίζω ότι με αυτούς τους περιορισμούς θα χαραμιζόταν δυο θέσεις για την ίδια νότα: ΡE στο ανοιχτό καντίνι και ΡΕ στο 5ο τάστο στη μεσαία χορδή). Ένα ΡΕ - ΣΟΛ - ΝΤΟ κούρδισμα για παράδειγμα δε θα ήταν πιο λογική επιλογή?

[OLYMPICS]

Υπάρχει στο μουσείο λαικων οργάνων στην Πλάκα ένας μπαγλαμάς με 7 τάστα και ένα στο δωδέκατο με 4 κλειδιά από τάλιρα. Έχω φωτογραφία του αλλά δεν ξέρω πως να την ανεβάσω για να την δείτε.

[bill1961]

Σου έχω στείλει μήνυμα (pm) για το πως θα ανεβάσεις φωτό....

[tasosaigaleo]

Ο Μπατης ως γνωστον ειχε πολλους μπαγλαμαδες.ο μπαγλαμας που ονομαζε"ο μαγγας" ειχε 15 ταστα, ενω οντως στον μπαγλαμα που κραταει στη φωτογραφια της τετραδας υπαρχουν 12 ταστα.απ'οσο γνωριζω ολους του τους μπαγλαμαδες του τους ειχε φτιαξει ο αρμενιος κατασκευαστης Τσακιριαν στον Πειραια εκει στου Καραισκακη.Και ερχομαστε στα ερωτηματα Ποιανου ηταν η επιλογη του ποσα ταστα θα εχει οκαθε μπαγλαμας, του Μπατη η του Τσακιριαν?ποιος μπαγλαμας προυπηρξε?γιατι ο Μπατης ειχε πανω απο 10 μπαγλαμαδες και ποσα ταστα ειχαν οι υπολοιποι?
Ερωτηματα που δυσκολα θα βρουμε τις απαντησεις.Ισως και να μην εχει και σημασια,αλλα μεσα απο αυτες τις απαντησεις θα κατανοουσαμε με ποια λογικη φτιαχνονταν οι μπαγλαμαδες στον πειραια το 30 και φυσικα στον Μπατη δεν κρυβεται η ιστορια του μπαγλαμα.Αναφερθηκα ομως σε αυτον γιατι ηταν ο κυριοτερος εκπροσωπος αυτου του οργανου,καθοτι μονο μπαγλαμαδοπαικτης,και τα τραγουδια του ειναι τα μονα στα οποια θα ακουσουμε πανω απο ενα η δυο μπαγλαμαδες.Επισης θα ακουσουμε τον μπαγλαμα σαν σολιστικο οργανο,και το μπουζουκι να απεχει τελειως απο τις ηχογραφησεις γνησιων Πειραιωτικων Ρεμπετικων.Το παραξενο παντως ειναι οτι εκτος του Μπατη δεν συνανταμε στην πορεια του ρεμπετικου αλλον συνθετη που να δινει τοση βαση στον μπαγλαμα...
Και το καθε συμπερασμα γεννα καινουρια ερωτηματα...

[bill1961]

Μια φωτογραφία που βρήκα στο Ιντερνετ...

[ntouzenis]

Ενδιαφερον και το αρθρο του Κωστα Φαλταϊτς απο τα 1929 νομιζω (παλι δεν εχω το βιβλιο μαζι...) με τιτλο "Τα τραγουδια του μπαγλαμα", που υπαρχει στο βιβλιο του Κ.Βλησιδη "Σπάνια κείμενα για το ρεμπέτικο" !!
Για το ιδιο αρθρο υπαρχει επισης αναφορα και στο βιβλιο του Π.Σαββοπουλου "Περι της λέξεως "Ρεμπέτικο" το αναγνωσμα ...και άλλα".