ΔΙΟΝΥΣΗΣ ΜΑΝΙΑΤΗΣ "ΧΑΣΙΚΛΙΔΙΚΑ ΜΕΛΩΔΗΜΑΤΑ"

[Adonis]

ΑΛΛΟ ΕΝΑ ΛΙΘΑΡΑΚΙ ΣΤΗ ΜΕΛΕΤΗ ΤΟΥ ΑΓΑΠΗΜΕΝΟΥ ΜΑΣ ΡΕΜΠΕΤΙΚΟΥ ΤΡΑΓΟΥΔΙΟΥ ΑΠΟ ΤΟΝ ΑΚΟΥΡΑΣΤΟ ΔΙΟΝΥΣΗ!!!

Βάλε φωτιά στον αργιλέ...
Υπεύθυνος: ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: ΓΙΩΡΓΟΣ ΤΖΕΔΑΚΙΣ / tzedakis@enet.gr

Το ξέρατε ότι χασικλίδικα τραγούδια είχαν ερμηνεύσει ακόμα και η Σοφία Βέμπο («Μη με ρωτάτε». [«Κοκαΐνη»]) και ο Νίκος Γούναρης («Μες στης Πόλης το χαμάμ»); Ή ότι ο συνθέτης Γιώργος Βιτάλης, που έγραφε οπερέτες, είναι ο δημιουργός του διάσημου χασικλίδικου «Παλιά στρατώνα», που είχε τραγουδήσει μάλιστα ο Πέτρος Κυριακός, το 1929;

Αυτές και πάμπολλες ακόμα ενδιαφέρουσες πληροφορίες μάς δίνει ο Διονύσης Μανιάτης στο βιβλίο του «Χασικλίδικα μελωδήματα», που μόλις κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις «Ευρώτας».

Πρόκειται για μία εμπεριστατωμένη μελέτη που περιλαμβάνει και τους στίχους απ' όλα τα χασικλίδικα τραγούδια που είχαν ηχογραφηθεί σε δίσκους 78 στροφών, από το 1920 μέχρι το 1957.

Εξαιρετικό ενδιαφέρον παρουσιάζει και το ερμηνευτικό γλωσσάριο των λέξεων και εκφράσεων αυτών των τραγουδιών. Ετσι, μαθαίνουμε ότι:

- Ακούμπα: ενεχυροδανειστήριο

- Αλφα: πρώτης ποιότητος ηρωίνη

- Ανοίγω υπόνομο: προδίδω μυστικό

- Αυγοτάραχο: ζευγάρωμα

- Βάρσι: καλλυντικά

- Βίζιτας: γιατρός

- Γιαβουκλής: εραστής

- Γιατρός: το ποσό της δωροδοκίας

- Γκιουλέκας: ψευτοπαλικαράς

- Δάσκαλος: αστυνομικός

- Δικηγόρος: κοκαΐνη

- Εχω κάνει καθαριότητα: έχω κάνει φόνο

- Καθαρός: απένταρος

- Κάνω κοντάρι: είμαι εξαντλημένος

- Καταπίνω το σκουμπρί: πιστεύω

- Κοκλαράκιας: πρεζάκιας

- Λεκάνη: πόρνη

- Νεφρό: κουράγιο

- Ξεσκονίζω: κολακεύω

- Πετάω πετιμέζι: κάνω χάδια

- Ρίχνω λουκούμι: κάνω κόρτε

- Τραμπάλα: πίστωση

- Υφάσματα του πελάγους: λαθραίος ρουχισμός.

Συνολικά, γράφτηκαν 268 χασικλίδικα, από τα οποία τα 33 ήταν παραδοσιακά (αγνώστων δημιουργών). Από τα 228 επώνυμα τα περισσότερα έγραψαν οι Πάνος Τούντας (43), Μάρκος Βαμβακάρης (22), ενώ 13 είναι δημιουργίες συνθετών ελαφρού τραγουδιού. Από τις 421 εκτελέσεις, οι περισσότερες ήταν από τους Αντώνη Νταλγκά (51), Ρόζα Εσκενάζη (25), Στελλάκη Περπινιάδη (24), Κώστα Ρούκουνα (17).

Αξιοσημείωτο είναι ότι οι Παπαϊωάννου και Χιώτης δεν έγραψαν ούτε ερμήνευσαν χασικλίδικα, ενώ ο Τσιτσάνης είχε γράψει τρία και η Μαρίκα Νίνου είχε ερμηνεύσει περιπαιχτικά ένα και μόνο χασικλίδικο, τον «Μπουφετζή» στου Τζίμη του Χοντρού. *
ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ 17/11/2010

[bill1961]

Κεντρική διάθεση:: ΕΚΔΟΤΙΚΟΣ ΟΙΚΟΣ-ΒΙΒΛΙΟΠΩΛΕΙΟ ΝΕΑ ΘΕΣΙΣ ΜΑΥΡΟΜΙΧΑΛΗ 86, ΤΗΛ. 2103634932
Αντιπρόσωπος Θεσσαλονίκης: ΒΙΒΛΙΟΠΩΛΕΙΟ ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟΝ ΕΡΜΟΥ 61, ΤΗΛ. 2310282782
Αντιπρόσωπος Κύπρου: ΒΙΒΛΙΟΠΩΛΕΙΟ ΕΛΛΑΣ ΠΡΙΓΚ. ΖΗΝΑΣ ΝΤΕ ΤΥΡΑ 16, ΤΗΛ. 00357-22-679058



Επίσης το νέο βιβλίο του Διονύση Μανιάτη μπορείτε να το αναζητήσετε στα Βιβλιοπωλεία ΙΑΝΟΣ και ΠΟΛΙΤΕΙΑ

[αεροκωπηλάτης]

Η σκέψη να μαζευτούν όλα τα χασικλίδικα και, με την συνοδό τεκμηρίωση και πληροφόρηση, να αποτελέσουν αντικείμενο ενός βιβλίου είναι ευπρόσδεκτη. Όταν μάλιστα έχει προηγηθεί η ανάλογη εργασία (πρωτόλεια και με αδυναμίες, αλλά έδειχνε έναν επιστημονικό δρόμο προσέγγισης του υλικού) των Aulin-Vejleskov, Χασικλίδικα ρεμπέτικα, University of Copenhagen 1991, τότε οι αναμονές μας είναι μεγαλύτερες. Οπωσδήποτε πρέπει να αναγνωριστεί στον Δ. Μανιάτη ότι -ως ¬φαίνεται- κατόρθωσε να συγκεντρώσει σχεδόν άπαντα τα χασικλίδικα. Όμως ο αναγνώστης μένει με την αίσθηση ότι, σε διάφορα επίπεδα, το βιβλίο δεν έτυχε της οφειλόμενης φροντίδας, τόσο σε επίπεδο εκδοτικό όσο και σε επίπεδο αντικειμένου. Σε εκδοτικό επίπεδο, δεν συγχωρούνται με τίποτα τόσα ορθογραφικά και τυπογραφικά λάθη. Ο αναγνώστης που δίνει 27, αν θυμάμαι καλά, ΕΥΡΩ, περιμένει έναν πρώτο σεβασμό σε γλωσσικό επίπεδο. Σε επίπεδο αντικειμένου του βιβλίου, ο επιμελητής μας βεβαιώνει ότι τα τραγούδια απομαγνητοφωνήθηκαν μέσα από τους πρωτότυπους δίσκους, με όλες τις αναφωνήσεις και αντιφωνήσεις και συνοδεύονται με όλα τα στοιχεία που χαρακτηρίζουν ένα τραγούδι «χωρίς λάθη». Εφόσον λοιπόν έκατσε και άκουσε τους δίσκους, πώς π.χ. στην «Ελληνική απόλαυση» (σ. 66) έχουμε και άλλα αντ’ άλλων και ένα τετράστιχο παραπάνω; Πώς στο «Στη φυλακή με βάλανε» (σ. 70) αντί “Πορτοκαλιά εφύτεψα” εκείνος ακούει “Οχτώ χαλιά ετοίμασα”;! Πώς στο «Ένας μάγκας χασικλής» (σ. 92) λείπουν οι αντιφωνήσεις; Και άλλα…
Η χρονολογική τάξη με την οποία διατάσσονται τα τραγούδια δεν τηρείται πάντα: από το 1931 πάμε στο 1934 (σ. 88), από το 1932 στο 1929 (σ. 77) ή δεν είναι σωστή (σ. 90, « Με πιάνουνε ζαλάδες»).
Κατηγοριοποιεί ο ίδιος ρυθμικά τα τραγούδια χωρίς να το δηλώνει, και έτσι δημιουργείται σύγχυση στον αναγνώστη που θεωρεί ότι οι χαρακτηρισμοί «καμηλιέρικο», «χασάπικο» κλπ είναι πληροφορίες της ετικέτας.
Το Ευρετήριο πρώτων στίχων, καθώς και ο Αλφαβητικός πίνακας τίτλων, πολύ χρήσιμα εργαλεία και τα δύο για τον αναγνώστη, δεν περιέχουν παραπομπές σε σελίδες (!) και μένουν δώρον άδωρον…
Το Ερμηνευτικό γλωσσάριο, αντί να είναι ερμηνευτικό λέξεων που περιέχονται στα ανθολογηθέντα τραγούδια, από τη μια παραλείπει λέξεις που περιέχονται σε αυτά (π.χ. βίλα, γαζέτα, βούρλα, ζούπα, κανάρι, μαγκαζιέτα, μαρουγάδα, ρίνη) και αφετέρου περιέχονται άσχετες, εκτός τραγουδιών αργκοτικές ή «αργκοτικές» λέξεις (π.χ. σκονιάζω, ρεφούζι, σιλελέ, ρίχνω λουκούμι, ρίχνω προζύμι, Ραμαζάνι (!), πλεμπάγια κλπ κλπ) Φανταστείτε ότι ο δημοσιογράφος της ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑΣ στο παραπάνω post νομίζει ότι όλες οι λέξεις που παραθέτει στο άρθρο του απαντούν στα χασικλίδικα που ανθολογούνται…
Περιέχεται ένα κεφάλαιο με τίτλο «Μύθοι και αλήθειες», όπου συμφύρονται και κάποιες παράγραφοι που αφορούν την αρχαία Ελλάδα, σε στυλ ο Δημόκριτος είπε αυτό, ο Πρωταγόρας το άλλο, η Λαϊς και η Ασπασία, ο γλύπτης Σκόπας κλπ, κλπ…
Αυτά ως πρώτη γεύση και καλό θα ήταν να ακούσουμε και καμμιά άλλη γνώμη από κανένα άλλο που το αγόρασε.

[αεροκωπηλάτης]

Η σκέψη να μαζευτούν όλα τα χασικλίδικα και, με την συνοδό τεκμηρίωση και πληροφόρηση, να αποτελέσουν αντικείμενο ενός βιβλίου είναι ευπρόσδεκτη. Όταν μάλιστα έχει προηγηθεί η ανάλογη εργασία (πρωτόλεια και με αδυναμίες, αλλά έδειχνε έναν επιστημονικό δρόμο προσέγγισης του υλικού) των Aulin-Vejleskov, Χασικλίδικα ρεμπέτικα, University of Copenhagen 1991, τότε οι αναμονές μας είναι μεγαλύτερες. Οπωσδήποτε πρέπει να αναγνωριστεί στον Δ. Μανιάτη ότι -ως ¬φαίνεται- κατόρθωσε να συγκεντρώσει σχεδόν άπαντα τα χασικλίδικα. Όμως ο αναγνώστης μένει με την αίσθηση ότι, σε διάφορα επίπεδα, το βιβλίο δεν έτυχε της οφειλόμενης φροντίδας, τόσο σε επίπεδο εκδοτικό όσο και σε επίπεδο αντικειμένου. Σε εκδοτικό επίπεδο, δεν συγχωρούνται με τίποτα τόσα ορθογραφικά και τυπογραφικά λάθη. Ο αναγνώστης που δίνει 27, αν θυμάμαι καλά, ΕΥΡΩ, περιμένει έναν πρώτο σεβασμό σε γλωσσικό επίπεδο. Σε επίπεδο αντικειμένου του βιβλίου, ο επιμελητής μας βεβαιώνει ότι τα τραγούδια απομαγνητοφωνήθηκαν μέσα από τους πρωτότυπους δίσκους, με όλες τις αναφωνήσεις και αντιφωνήσεις και συνοδεύονται με όλα τα στοιχεία που χαρακτηρίζουν ένα τραγούδι «χωρίς λάθη». Εφόσον λοιπόν έκατσε και άκουσε τους δίσκους, πώς π.χ. στην «Ελληνική απόλαυση» (σ. 66) έχουμε και άλλα αντ’ άλλων και ένα τετράστιχο παραπάνω; Πώς στο «Στη φυλακή με βάλανε» (σ. 70) αντί “Πορτοκαλιά εφύτεψα” εκείνος ακούει “Οχτώ χαλιά ετοίμασα”;! Πώς στο «Ένας μάγκας χασικλής» (σ. 92) λείπουν οι αντιφωνήσεις; Και άλλα…
Η χρονολογική τάξη με την οποία διατάσσονται τα τραγούδια δεν τηρείται πάντα: από το 1931 πάμε στο 1934 (σ. 88), από το 1932 στο 1929 (σ. 77) ή δεν είναι σωστή (σ. 90, « Με πιάνουνε ζαλάδες»).
Κατηγοριοποιεί ο ίδιος ρυθμικά τα τραγούδια χωρίς να το δηλώνει, και έτσι δημιουργείται σύγχυση στον αναγνώστη που θεωρεί ότι οι χαρακτηρισμοί «καμηλιέρικο», «χασάπικο» κλπ είναι πληροφορίες της ετικέτας.
Το Ευρετήριο πρώτων στίχων, καθώς και ο Αλφαβητικός πίνακας τίτλων, πολύ χρήσιμα εργαλεία και τα δύο για τον αναγνώστη, δεν περιέχουν παραπομπές σε σελίδες (!) και μένουν δώρον άδωρον…
Το Ερμηνευτικό γλωσσάριο, αντί να είναι ερμηνευτικό λέξεων που περιέχονται στα ανθολογηθέντα τραγούδια, από τη μια παραλείπει λέξεις που περιέχονται σε αυτά (π.χ. βίλα, γαζέτα, βούρλα, ζούπα, κανάρι, μαγκαζιέτα, μαρουγάδα, ρίνη) και αφετέρου περιέχονται άσχετες, εκτός τραγουδιών αργκοτικές ή «αργκοτικές» λέξεις (π.χ. σκονιάζω, ρεφούζι, σιλελέ, ρίχνω λουκούμι, ρίχνω προζύμι, Ραμαζάνι (!), πλεμπάγια κλπ κλπ) Φανταστείτε ότι ο δημοσιογράφος της ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑΣ στο παραπάνω post νομίζει ότι όλες οι λέξεις που παραθέτει στο άρθρο του απαντούν στα χασικλίδικα που ανθολογούνται…
Περιέχεται ένα κεφάλαιο με τίτλο «Μύθοι και αλήθειες», όπου συμφύρονται και κάποιες παράγραφοι που αφορούν την αρχαία Ελλάδα, σε στυλ ο Δημόκριτος είπε αυτό, ο Πρωταγόρας το άλλο, η Λαϊς και η Ασπασία, ο γλύπτης Σκόπας κλπ, κλπ…
Αυτά ως πρώτη γεύση και καλό θα ήταν να ακούσουμε και καμμιά άλλη γνώμη από κανένα άλλο που το αγόρασε.

[georgalasg]

εγω θα διαφωνησω και πιθανότατα και εσείς μαζί μου

Πιο το νόημα να μαζέψουμε ολα τα χασικλίδικα σε ενα βιβλίο και οχι τα ερωτικά ή δε ξερω και εγω πιο αλλο είδος...

Δηλαδή τόσο ωραίους στίχους έχουν και πρεπει να τα κανουμε και ξεχωριστό βιβλίο; Μας κανουν περιφανους; Πως δηλαδη καπνιζαν το χασίσι και την κοκαίνη;

Δε ξερω...
εγω ντρεπομαι για αυτα τα τραγουδια... (για τους στίχους εννοώ, μουσική μπορει να έχουν ωραία...)

[liga rosa]

έγραφε το μέλος καρούμπας τις προάλλες: "Μ αρέσει το ρεμπέτικο , ( αυτό το αυθεντικό το παλιό , όχι τα χασικλίδικα )", γράφεις κι εσύ βρε γιώργο αυτά, και αναρωτιέμαι... τόσος καθωσπρεπισμός ή μήπως δεν βλέπουμε την πραγματικότητα γύρω μας; τόσοι και τόσοι το ρίχνουν στο πιώμα, αλκοολίκια, χασίσια, η πρέζα θερίζει... ποιά κομμάτια μιλούνε για όλα αυτά; τα ρεμπέτικα προ λογοκρισίας και κάποιες ροκιές. δεν πρέπει να ξεχαατούνε αυτά τα κομμάτια, ειδικά τώρα που η εποχή θυμίζει σε πολλά το '30. ακούστε και τους υπέροχους στίχους του "ώρες με θρέφει ο λουλάς"!
από την άλλη πολλά από τα ερωτικά δεν μπορούν να με εκφράσουν με τίποτα, είτε λόγω βαρβατίλας είτε λόγω κλάψας...

[Alcibiadis]

Πιο το νόημα να μαζέψουμε ολα τα χασικλίδικα σε ενα βιβλίο και οχι τα ερωτικά ή δε ξερω και εγω πιο αλλο είδος...

κανένα νόημα φίλε "georgalasg"! To ίδιο κατά τη γνώμη μου ισχύει και για την οποιαδήποτε επί μέρους συγκεντροποίηση.