ΠΕΡΙ ΑΙΣΘΗΤΙΚΗΣ......!!

[ntouzenis]

Ειδα και γω ενα κομματι απο τη χθεσινη εκπομπη.
Στο μπλα μπλα ο Φερρης εχει ενα καλο ειρμο οταν αναφερεται στους Σμυρνιους συνθετες και κανει μια παραλληλη αναφορα σε ολους, οταν ηρθαν στην Ελλαδα, σε ενα στυλ διηγηματικο, που δεν διαφωνω τοσο, αν και ηταν αρκετα επιφανειακο και βιαστικο χωρις να δινει κατι επιπλεον απο τα χιλιοειπωμενα ...
Μεσα σε ενα 2λεπτο ξεμπερδεψε με τη 10ετια του '20 που εκει μεσα ζυμωθηκε το ρεμπετικο !!
Επειτα δεν μπηκε στον κοπο να βαλει 2-3 δικα του στοιχεια σαν ερευνητης που διατεινεται πως ειναι !! Εχει ξεκοκκαλισει τον Κουναδη, "Τα Χαϊρια μας εδω", Σχορελη και Χατζηδουλη και αναμασαει τα ιδια !!
Ηρθαν πολλοι απο τη Σμυρνη, αναμεσα τους ο Θεοδωρος Μαυρογενης ενας απο τους μεγαλυτερους τραγουδιστες που τραγουδησε ελαχιστα τραγουδια στις εταιρειες !! Ηρθε ο Μπενέτας ο σαντουριερης που ηταν μεγαλος καλλιτεχνης στη Σμυρνη και ειναι ο συνθετης των "Οταν θα πας κυρα μου στο παζαρι", "Νασαν τα νιατα δυο φορες" κ.α.
Ηρθαν και αλλοι που θα μπορουσε τιμης ενεκεν να αναφερει.
Επειτα οι πιο δισκογραφημενοι τραγουδιστες στα '20 ηταν ο Βιδαλης και ο Νταλγκας κυριως σε ελαφρα. Μεσ'τη 10ετια του '20 επικρατουσε κυριως το ευρωπαϊκο και τα κανταδορικα. Στην κανταδα δεν ξερω αν αναφερθει σε μελλοντικο επεισοδιο, αλλα επαιξε κι αυτη το ρολο της -παρολο που πολλοι το αποσιωπουν- στο ρεμπετικο. Η Πλακα ειδικα και καθε γειτονια ειχε ταβερνες με μαντολινα και κανταδορικα. Η "Φαληριωτισα" ειναι ενα κλασσικο παραδειγμα !!
Το Σμυρνέϊκο που λεμε σημερα ειναι ενα δημιουργημα κυριως της δεκαετιας 1927-1937 οταν οι Σμυρνιοι συνθετες και τραγουδιστες κατακλυζουν τα παλκα και τη δισκογραφια με τις παραδοσιακες μελωδιες και τις δημιουργιες τους, που ο κοσμος και οι γλεντζεδες Μικρασιατες γουσταρουν και ζητανε στην ουσια !!
Το Σμυρνεικο πριν το 1922 ήταν κυριως αμανεδες και ορισμενες παραδοσιακες μελωδιες και λιγα σχετικα νεα Αστικα τραγουδια ανωνυμα, σε στυλ Ευρωπαϊκο απο τις Εστουδιαντινες οπως "Αχ μελαχροινο" κλπ
Στην Αθηνα οι Σμυρνιοι τραγουδιστες και οργανοπαιχτες ξεκινανε με αμανεδες και στην πορεια διαμορφωνεται ενα "νεο" μουσικο ειδος με βιολι, σαντουρι, κιθαρα, μαντολα και ενιοτε ουτι με ενα σολο τραγουδιστη.
Παραλληλα το μαγκικο εισβαλει στη θεματικη και στη δισκογραφια με το "L'opium- Το χασισι" με τον Βιδαλη το 1924, που καθε αλλο προερχονταν (ο Βιδαλης) απο το χωρο ... και η ιστορια συνεχιζεται ...

Ενα αλλο προβλημα με το Φερρη ειναι οτι αρχικα και τελικα ο τιτλος αναφερει : "Ονειρου Ελλας" αρα θα επρεπε να επικεντρωσει σφαιρικα στην Ελληνικη μουσικη και οχι στο ρεμπετικο, λεω εγω ... Βαζει λοιπον ενα ΠΙΑΣΑΡΙΚΟ τιτλο για ολη την οικογενεια και ολα τα γουστα και απο κει μεσα ασχολειται με αυτο που ξερει καλα και θελει να ασχοληθει, το ρεμπετικο !!
Κατι τετοιο εκανε και στην ταινια "Ρεμπετικο". Καποιος που το πρωτοακουει πιστευει οτι θα μαθει την ιστορια του ρεμπετικου !! Τσιμπαει λοιπον και τελικα αυτο που βλεπει ειναι η ιστορια της Ροζας (πως λεγανε την ηρωιδα..) που αν και συγκινητικη δεν ειχε ουτε το 1/100 απο τη συγκινηση της αληθινης ιστοριας μιας ρεμπετισας ...

Ετσι τελικα ειδαμε χθες μετα την αναφορα στους Σωφρονιου, Χρυσαφακη κλπ με ενα ωραιο παραμυθατζιδικο τροπο (τηρουμενων των αναλογιων) και πολυ καλα ως εδω, αιφνης πηδάμε στον Χατζηχρηστο και μετα πηδαμε πλεον στη 10ετια του '50 στο ασμα "Ηρθαμε να γλεντησουμε" που εγραψε ο Χατζ. στην περιοδο των ζειμπεκικων ουσακ του '50, ασχετα αν ειναι τραγουδαρα !!
Και θυμηθηκα τωρα σε αλλη εκπομπη τη σειρα με χασαποσερβικα οπου αντι να βαλει ενα ωραιο ρεμπετικο, βαζει το "Στο Λευκο τον Πυργο" του Ζαμπετα που παιζουν και στο τελευταιο μπριτζολαδικο ...

[AGIS]

Το προηγούμενο Σάββατο, μεταξύ τυριού και αχλαδιού, έπαιζε κι η τιβι την εκπομπή του Φέρη.
Συγκεντρωμένος περισσότερο στο τυρί και στο αχλάδι παρά στην τιβί δεν έδωσα τόση σημασία στα της οθόνης ώστε να μπορέσω να χειροκροτήσω ή να αγανακτήσω.
Από τα λεγόμενα του Φέρη το μόνο που θυμάμαι είναι, πως όταν "ανακαλύφθηκε" το βινύλιο του "θερμαστή", έγινε αμέσως σύναξη των συλλεκτών και ότι δεν μπόρεσαν να ειδοποιήσουν έγκαιρα τον Ηλία Πετρόπουλο, οπότε και απουσίαζε. Πικάντικο και ενδιαφέρον.
Η μουσική έπαιζε σαν υπόκρουση για το τυρί και το αχλάδι, και ακουγόταν στ' αυτιά μου σαν μια από τις 100 πιθανές εκδοχές, με τις οποίες μπορούν να αποδοθούν τα ρεμπέτικα από μια σημερινή ορχήστρα. Η άλλη άκρη ας πούμε αυτών των εκδοχών θα ήταν κάτι σαν Ζαγωραίος ή Απόστολος Νικολαΐδης, πιο αυθεντική στο είδος της και λιγότερο σοφιστικέ, αλλά και πάλι δεν παύει να είναι θέμα "αισθητικής" το αν ικανοποιεί 100% ή όχι.
Το ζήτημα είναι ότι από αυτές τις 100 εκδοχές, δεν υπάρχει ούτε μία που να μπορεί να παίξει τα ρεμπέτικα όπως ακούγονται στα 78άρια απ' όπου τα ξέρουμε. Ακόμα και ο ήχος του σημερινού μπουζουκιού -εννοώ το ηχόχρωμα της πενιάς- διαφέρει από το τότε, όσο καλός και να είναι ο μουσικός ο ήχος του μπουζουκιού ακούγεται ας πούμε εξευγενισμένος. Ξέρει κανείς γιατί συμβαίνει αυτό; Φταίνε τα σημερινά όργανα ή η διαφορά των συνθηκών ηχογράφησης του 30 ή του 50;
Όσο για τις σημερινές φωνές, όσο καλές κι αν είναι, είναι δύσκολο να ξεφύγουν από την απομίμηση της φωνής του Στράτου και του Μάρκου, ή από μια τεχνητή "μαγκιά" στο ηχόχρωμά τους. Κι αν ξεφεύγουν από την απομίμηση, πάλι στ' αυτιά του ακροατή αναπόφευκτα θα γίνει η συγκριση με τις φωνές που δεν απομιμούνται.
Αφού αυτό που γυρευουμε μπορούμε να το βρούμε μόνο στις αυθεντικές ηχογραφήσεις, τότε δεν μας μένει -λέω κι εγώ- παρά ν' ακούμε τις σύγχρονες εκδοχές και να τις ευχαριστιόμαστε όσο μπορούμε να τις ευχαριστηθούμε, κι όσες μας αρέσουν.
Κι αν κάτι πρέπει να γίνει, αυτό νομίζω αφορά όχι τόσο το πώς θα παίζει σήμερα η μουσική του Μάρκου κλπ, αλλά το τι τραγούδια γράφονται, τραγουδιόνται και χορεύονται σήμερα.
Όσο για το ενδυματολογικό κλπ μέρος της εκπομπής, νομίζω η λέξη που του ταιριάζει είναι η λέξη φολκλόρ. Όπως δηλαδή τα μπαλέτα της Δώρας Στράτου θα βγουν να χορέψουν και να τραγουδήσουν με φουστανέλες, η κομπανία του ρεμπέτικου βγαίνει με καβουράκια και κομπολόγια. Το φολκλόρ έχει την αναντικατάστατη αξία του, αλλά από εκεί και πέρα το ερώτημα είναι τι γυρεύει κανείς στην πραγματική ζωή.
Θέλω εν τέλει να πω ότι αν δεν μ' αρέσει μια αντίληψη, εκδοχή για το ρεμπέτικο και γενικά το λαϊκό από μια σημερινή ορχήστρα, τότε προτιμάω είτε ν' ακούσω την ηχογράφηση του '30, του '50 ή του '60, είτε ν' ακούσω "σε μια στοίβα καλαμιές αποκοιμήθηκα" ή "τέτοιο φθινόπωρο μην ξαναρθεί" ή αφους Κατσιμίχα, Σαντάνα κλπ.

[AGIS]

να διευκρινίσω, πως τα παραπάνω τα γράφω έχοντας περάσει τις καλύτερες νύχτες και τα καλύτερα μεσημέρια μου σε μαγαζιά με σημερινές εκδοχές "απόδοσης" του ρεμπέτικου και λαϊκού τραγουδιού

[Σωτήρης]

Σοβαρο παραδειγμα πηρες !!!! Να φορεσουμε αμπεχωνο, σκαρπινι,να βγαλουμε 30 πολυποδες στο λαρυγγι για να μιμουμαστε τον Μαρκο για να λεμε στο τελος οτι ειμαστε αισθητικα ενταξει με το ρεμπετικο ε? Η ζωη προχωραει οπως και η τεχνη, αλλιως θα ειμαστε ακομη στα δεντρα με μια μπανανα στο χερι, αλλά θα ειμαστε αισθητικα σωστοι !!!!

Ίσως να μην κατάλαβα σωστά και γι' αυτό θα ήθελα μια διευκρίνηση! Αυτό το είπες για μένα, που έγραψα πως επηρεάστηκα από τον Ξηντάρη;

Ναι φιλε μου για σενα το ειπα. Μην αρπαζεσαι. Ξεκολατε απο τις μαιμουδες δεν ειναι παραδειγματα προς μιμηση αλλά προς αποφυγην. Δηλαδη ειναι κακεκτυπα. Δηλαδη ρε παληκαρι οταν ακουγες τις "Βεργουλες" απο τον Μπιθικωτση δεν σου αρεσαν? και σου αρεσαν απο τον Ξηνταρη? Μην τρλλαθουμε κιολας !!!!!!!!!!!!!!!!

Καταρχήν φίλε μου, δεν αρπάζομαι, χαλάρωσε! Αν και το 'χει η μοίρα μου εδώ μέσα, να πέφτω σε άτομα που αρέσκονται στο να προσβάλουν καλλιτέχνες που εκτιμώ (είναι η τρίτη φορά μετά τους Λιόση, Τσομίδη)...
Από 'κει και πέρα δεν καταλαβαίνω γιατί πρέπει να κάνω τη σύγκριση Μπιθικώτση - Ξηντάρη που μου επιβάλεις; Ο καθένας τους έχει τη θέση που του αρμόζει στην ιστορία της ελληνικής μουσικής! Απλά εσύ χαρακτηρίζοντας τον Ξηντάρη και τις εκτελέσεις του "μαϊμούδες" προσπαθείς να τον υποβαθμίσεις, να τον προσβάλεις και εν τέλει να του αφαιρέσεις αυτή τη θέση, όποια κι αν είναι. Εγώ είπα πως βλέποντας το "Μινόρε της Αυγής" που ήταν μια παραδειγματική σειρά για την εποχή της και ακούγοντας τον Ξηντάρη να τραγουδάει (που θα τον αναλύσω παρακάτω), ασχολήθηκα με το ρεμπέτικο. Κατ' εσέ ίσως να έκανα άσχημα, γιατί ούτε εγώ είμαι ο Μπιθικώτσης, αλλά παρ' όλα αυτά νομίζω πως έχω το δικαίωμα να τραγουδάω και τις βεργούλες και όλα τα άλλα λαϊκά τραγούδια.
Όσον αφορά τα αμπέχωνα, σκαρπίνια κ.λ.π. που ανέφερες, ήταν ενδυματολογικές επιλογές μιας άλλης εποχής, της αναβίωσης του ρεμπέτικου και δεν θα πρέπει να την απορρίπτεις γιατί αν είσαι πιτσιρικάς (δεν ξέρω πόσο είσαι) χάρη σε αυτή την παθιασμένη γενιά σώθηκαν πολλά από τα τραγούδια που σήμερα απολαμβάνεις. Αν πάλι είσαι μεγαλύτερος σε ηλικία και εκείνη την εποχή δεν φόραγες αμπέχωνο ή κάτι άλλο "προοδευτικό - αριστερό", ίσως να είσαι από αυτούς που σήμερα με θεωρούν "αλήτη" ή "αναρχικό" επειδή έχω μακριά μαλλιά. Επίσης πολλά πιτσιρίκια που ακούνε σήμερα π.χ. ξένα 60's, κάνουν και τις αντίστοιχες ενδυματολογικές ή και κομμωτικές επιλογές, από εκείνη την εποχή, και θεωρούνται και "μοδάτοι" όχι γραφικοί. Χωρίς αυτό να σημαίνει πως το προτείνω για την δικιά μας μουσική κουλτούρα, αλλά μην τρελαίνεσαι κιόλας με κάποιον που αρέσκεται σε κάθε είδους παλιακό ντύσιμο. Δεν είναι απαραίτητο πως θέλει να σου αποδείξει κάτι. Πάντως εν έτει 2009 κι εγώ και ο Ξηντάρης, κάθε βράδυ που πάμε στη δουλειά είμαστε ντυμένοι σαν τον υπόλοιπο κόσμο, μην ανησυχείς!
Επίσης για τους "πολύποδες", σε προκαλώ/προσκαλώ να έρθεις ένα βράδυ στην "Αθηναίισα" και να ακούσεις αμανέ από τον Ξηντάρη. Αν μου βρεις πολλούς που να μπορούν να τον πουν έτσι, εγώ θα αλλάξω επάγγελμα. Απλά.
Όσον αφορά το "αισθητικό κομμάτι", έχω την εντύπωση πως η αισθητική είναι υποκειμενική. Υπάρχει μια συλλογική κουλτούρα σε κάθε λαό και από 'κει και πέρα ο καθένας τραβάει τον προσωπικό του δρόμο. Δυστυχώς πάντως, στην Ελλάδα, λόγω τουρκοκρατίας, δεν περάσαμε Αναγέννηση, με ό,τι συνεπάγεται αυτό. Τέλος πάντων όταν κάνεις μια "φολκλόρ" προσέγγιση οφείλεις τουλάχιστον να μην είσαι κιτς. Και το κιτς ορίζεται ως: Η, με φτηνό τρόπο και υλικά, απομίμιση κάτι σπουδαίου.
Τέλος να διευκρινήσω πως το "Μινόρε" και ο Ξηντάρης ήρθανε για μένα μαζί με το θέατρο σκιών και τα τραγούδια του, σε μια ηλικία γύρω στα 7-8, που δεν μπορούσα να κατέβω στο Μοναστηράκι να αγοράσω 78άρια, ούτε να γυρνάω στα κέντρα. Πάντως μάλλον καλή αρχή μου έκαναν για να προχωρήσω!
Και τώρα που σου ανέλυσα τη σκέψη μου, νομίζω πως δικαιούμαι κι εγώ να μάθω τα δικά σου "παραδείγματα προς μίμηση" μιας και τα δικά μου είναι "προς αποφυγείν", έτσι ώστε να μπορώ να σε κριτικάρω κι εγώ με την άνεσή μου. Για πες μου κι εσύ, ρε παλικάρι, τι άκουγες στα νειάτα σου και σ' έκανε να αγαπήσεις το λαϊκό τραγούδι και να ψαχτείς ΓΙΑ ΠΡΩΤΗ ΦΟΡΑ;

[Alcibiadis]

Εγώ είπα πως βλέποντας το "Μινόρε της Αυγής" που ήταν μια παραδειγματική σειρά για την εποχή της και ακούγοντας τον Ξηντάρη να τραγουδάει (που θα τον αναλύσω παρακάτω), ασχολήθηκα με το ρεμπέτικο. Κατ' εσέ ίσως να έκανα άσχημα, γιατί ούτε εγώ είμαι ο Μπιθικώτσης, αλλά παρ' όλα αυτά νομίζω πως έχω το δικαίωμα να τραγουδάω και τις βεργούλες και όλα τα άλλα λαϊκά τραγούδια.
ντυμένοι σαν τον υπόλοιπο κόσμο, μην ανησυχείς!

Συμφωνώ μαζί σου!
ΓΚΟΛΕΣ. ΞΗΝΤΑΡΗΣ ΚΑΙ ΔΗΜΗΤΡΙΑΝΑΚΗΣ υπήρξαν οι κυριώτεροι αναβιωτές του
ρεμπέτικου απο την μεταπολιτευτική περίοδο!
Εγώ προσωπικά το 1981 σχολώντας απ' το "ΤΑΞΙΜΙ" μαζί με μουσικούς απο άλλα μαγαζιά κάναμε αγώνα δρόμου για να προλάβουμε τον ΓΚΟΛΕ ( να ακούσουμε μπας
και...ξεστραβωθούμε!!)

Ο ΜΠΙθΙΚΩΤΣΗΣ εμένα προσωπικά θα με τρέλαινε ακόμα κι΄ αν έλεγε.....ειδήσεις!!!!!
Το ρεμπέτικο όμως το έμαθα απ΄ αυτούς που προανέφερα!
Και οι τρίχορδοι των μετέπειτα γενεών φυσικά!!!!

[Σωτήρης]

Έτσι είναι ρε Άλκη! Εκείνη την εποχή, αυτοί που λες, συν κάποιους άλλους (Αγάθωνας, Τσέρτος, Κοντογιάννης, Γλυκερία κ.λ.π.), διέδιδαν κι έκαναν γνωστά τα ρεμπέτικα τραγούδια. Που να βρίσκαμε τις πρώτες εκτελέσεις; Ειδικά τα παιδιά της ηλικίας μου (31). Το πάρε δώσε γινόταν με κασσέτες, μην τρελαθούμε! Να τους τιμάμε και να λέμε κι ευχαριστώ πρέπει, για τη δουλειά που έκαναν και τις γενιές που γαλούχησαν. Όχι να τους λέμε "κακέκτυπα", "μαϊμούδες" και "παραδείγματα προς αποφυγείν". Στο φινάλε όποιος είναι τόσο μάγκας για να κάνει τέτοιους χαρακτηρισμούς, ας βγεί να τα "πει" καλύτερα από αυτούς, να μας δείξει τα κότσια του και να γίνουμε κι εμείς φανατικοί οπαδοί του . Το εννοώ!!!
Και για να πω και κάτι τελευταίο, τα περισσότερα προγράμματα, από ταβέρνες μέχρι ρεμπετάδικα, δουλεύουν σε πάρα πολύ μεγάλο ποσοστό, με το ρεπερτόριο που καθιέρωσε αυτή η γενιά! Κανείς δεν δουλεύει με το ρεπερτόριο και τις επιτυχίες που έπαιζε η πρώτη γενιά στα πάλκα της εποχής της. Οι 78 στροφές έχουν χιλιάδες ρεμπέτικα, αλλά ποιός είναι τόσο μάγκας όσο αυτοί που είπες, να κάνει γνωστά σήμερα σε όλη την Ελλάδα, καινούργια, άγνωστα ρεμπέτικα; Όταν έκαναν "σουξέ" (αν και δεν μου αρέσει η λέξη...) το "Πίνω και μεθώ", τα "Δαχτυλίδια", το "Που να βρω γυναίκα να σου μοιάζει", το "Πιτσιρίκι" και δεν ξέρω εγώ πόσα άλλα, που ελαφρά την καρδία σήμερα κάποιοι κορεσμένοι τα χαρακτηρίζουν "της ξεφτίλας", ήταν ΑΓΝΩΣΤΑ στο ευρύ κοινό τραγούδια. Και είναι μεγάλη τους επιτυχία! Ας τους δώσουμε τουλάχιστον το σεβασμό που ΤΟΥΣ ΑΞΙΖΕΙ!

[Alcibiadis]

Αν παλι το εκαναν μονο για οικονομικους λογους, οκ, σεβαστο, αλλα ας προσεχουμε λιγακι τι ανεβαζουμε στο γυαλι. Ας μη γινομαστε συνεργοι στην αθλιοτητα της τηλεορασης. Ειδικα οταν το ονομα του δημιουργου εχει συνδεθει στο παρελθον με αξιολογα εργα...

Ενα έργο έκανε ο άνθρωπος! (δεν νομίζω απο καλλιτεχνικής πλευράς να έχει
να επιδείξει κάτι άλλο και μάλλιστα αξιόλογο!)
Εδώ όμως πρέπει να επισημανθεί το εξής.
Στη ταινία "ρεμπέτικο" δεν μπορούσε να "πειράξει" τη μουσική αισθητικά!
Είχε τον Ξαρχάκο με καινούργια για την εποχή τραγούδια! (κάποια απο αυτά
έγιναν¨σουξέ και άντεξαν στο χρόνο)
Δεν θέλω και ούτε μπορώ να τον κρίνω σε ότι αφορά την σκηνοθεσία.
Οταν όμως προσπαθεί να σπείρει σε χωράφια που δεν του ανήκουν και μας παριστάνει ξεδιάντροπα τον "λέκτορα" της ρεμπετολογίας και τον μεγάλο ερευνητή...!!! τότε καλά να πάθει για ότι πρόκειται ν΄ ακούσει στο μέλλον!!!!
Δεν γίνεται...ΑΥΘΑΙΡΕΣΙΑ ΧΩΡΙΣ ΑΝΤΙΤΙΜΟ!!!