Ρεμπέτικο λεξιλόγιο

Θέματα σχετικά με τα «Κατάστιχα» (δηλαδή το γουΐκι της σελίδας) και με τον συντονισμό των συμμετεχόντων σε αυτό.
Απάντηση
Μήνυμα
Συγγραφέας
Άβαταρ μέλους
socrates
More than 150 posts user.
Δημοσιεύσεις: 438
Εγγραφή: 21 Οκτ 2006 11:31 pm
Τοποθεσία: the other side of nowhere

#15 Δημοσίευση από socrates »

Σχετικά με την εξήγηση της λέξεως "λιμά", έχω μιά αμφιβολία. Η προέλευσή της ίσως είναι από τη λέξη "λιμαρισμένα", δηλαδή ζάρια ειδικά τροποποιημένα με τη λίμα ώστε να φέρνουν εξάρες για λογαριασμό αυτού που τα "ρίχνει". Εντέλει υποδηλούν το ψεύτικο ή το κάλπικο και στο μπαρμπούτι και στα χαρτιά και στην φιλία και στην αγάπη.
Χαρακτηριστικές αναφορές σε τραγούδια:
1. Δεν με κόβεις μάγκα μου πια με τα λιμά σου... (Βαμβακάρης)
2. Και με τα λιμά τον πιάνω-και με βλέπει σαν το χάνο... (Χρυσαφάκης).
3. Με τα λιμά τον έμπλεξα στο πόκερ, στην πασιέντα... (Σκαρβέλης).
Αν έχει κάποιος άλλες πληροφορίες, παρακαλώ, ας με διαφωτίσει.

Άβαταρ μέλους
Dreamlander
More than 150 posts user.
Δημοσιεύσεις: 284
Εγγραφή: 11 Απρ 2006 02:50 pm
Τοποθεσία: Ηράκλειο

#16 Δημοσίευση από Dreamlander »

Όπως το πελεκούδι (παράγωγο του πέλεκυς) είναι τα - άχρηστα - μικροαπόκομματα ξύλου μετά από το πελέκημα του, όπως το πριονίδι (παράγωγο του πρίων, πριόνι) είναι τα - άχρηστα - αποξέσματα από πριονισμένο ξύλο, έτσι και τα λιμά είναι τα - άχρηστα - σχεδόν σε μορφή σκόνης υπολείματα από το λιμάρισμα (από το ιταλικό lima*) ενός σκληρού υλικού.

Στην αργκό το λίμα χρησιμοποιείται και με την έννοια της πολυλογίας και ακατάσχετης φλυαρίας (είδα τον Τάδε και μ έπιασε στη λίμα), συνεπώς τα λιμά έχουν την έννοια της μικρολογίας. Οι λέξεις - εκφράσεις σ' ένα σημαντο κουβεντολόι. Τα άχρηστα και μη πειστικά λόγια, που έγραψε και πιό πάνω ο Νίκος. Γενικά μεταφορικά χρησιμοποιείται για να περιγράψει πράγματα ήσσονος σημασίας.

*αντίστοιχες ελληνικές λέξεις: ρίνη, ρίνημα - ρινήματα, ρίνισμα - ρινίσματα
Για να γνωρίσεις κάπως καλύτερα μια γυναίκα δυστυχώς θα πρέπει πρώτα να την αγαπήσεις.

Άβαταρ μέλους
Νίκος Τριήρης
More than 150 posts user.
Δημοσιεύσεις: 286
Εγγραφή: 13 Σεπ 2007 12:43 pm
Τοποθεσία: Αθήνα, Χολαργός

#17 Δημοσίευση από Νίκος Τριήρης »

Απ' ότι έχω καταλάβει από τα τραγούδια, από τα γραφόμενα στο Λεξικό της Πιάτσας και από κουβέντες και επεξηγήσεις μεγαλύτερων με εμπειρία στον τζόγο, η λέξη λιμά χρησιμοποιείται ως επίθετο και έχει την έννοια του ψιλού και άρα ήσσονος σημασίας, μικρότερης δύναμης και αξίας.

Στη χαρτοπαιχτική διάλεκτο ακόμα και σήμερα τα λιμά χαρτιά είναι τα ανίσχυρα. με τα οποία δεν κερδίζει όποιος τα έχει πάνω του στο τέλος. Τα καλά χαρτιά λέγονται κόζια. Στο μπαρμπούτι δεν συνηθίζεται η έκφραση λιμά ζάρια, για να υποδηλώσει τα λιμαρισμένα. Αυτά λέγονται απλά πειραγμένα. Πιο συχνά απαντώνται τα γεμάτα ζάρια, τα οποία έχουν μέσα ένα μικρό βαρύδι, συνήθως από μολύβι, με το οποίο γίνεται η κομπίνα. Γενικά τα πειραγμένα ζάρια δεν χρησιμοποιούνται από την αρχή του παιχνιδιού για να μη γίνουν αντιληπτά. Επιστρατεύονται σε περιπτώσεις όπου κάποιος πελάτης κερδίζει συνέχεια και το μαγαζί ζημειώνεται αρκετά. Έτσι κάποιος αλλάζει τα κανονικά ζάρια με τα γεμάτα. "Και σε πήραμε χαμπάρι που μας άλλαξες το ζάρι", "τα γεμάτα εκουνούσες τις εξάρες μας κολλούσες"

Κατ' επέκταση τα λιμά λόγια είναι τα λόγια που δεν έχουν έχουν βάρος και δεν εκφράζουν δυνατά επιχειρήματα. Επειδή όταν κάποιος δεν έχει πειστικά επιχειρήματα αρχίζει και μιλάει πολύ λέγοντας μικρότερης σημασίας κουβέντες, τα λιμά (λόγια) είναι και η πολυλογία, όπως σωστά λέει ο Ηρακλής. "Και με τα λιμά τον πιάνω-και με βλέπει σαν το χάνο..."(Χρυσαφάκης) που θέλει ίσως να πει ότι από τις πολλές κουβέντες τον ζάλισα και μετά με κοίταζε σα χαζός.

Για την προέλευση της λέξης δεν γνωρίζω. Πάντως η ερμηνεία του Ηρακλή μου φαίνεται λογική και βγάζει νόημα.

Κατά τη γνώμη μου η έκφραση "Δεν με κόβεις μάγκα μου πια με τα λιμά σου..." (Βαμβακάρης) σημαίνει πώς δεν μπορείς πλέον να με τουμπάρεις, να με πείσεις με τα ανίσχυρα επιχειρήματά σου ή αλλιώς δε τις τρώω πλέον τις διακιολογίες σου.

Η έκφραση "Με τα λιμά τον έμπλεξα στο πόκερ, στην πασιέντα... (Σκαρβέλης)" σημαίνει ότι με απάτη (χτένι, σκαλέτο και σκαλέτα) κατάφερα να πάνε τα μικρά και ανίσχυρα χαρτιά σε έναν άλλο παίχτη προκειμένου να χάσει.

Άβαταρ μέλους
bill1961
συντονιστής<br>(03/2008 ως τώρα)
Δημοσιεύσεις: 1024
Εγγραφή: 10 Μάιος 2005 11:51 pm
Τοποθεσία: Ηγουμενίτσα

#18 Δημοσίευση από bill1961 »

Για τη λέξη αγάντα, έχουμε γράψει στο λεξιλόγιο:

αγάντα - Κουράγιο! Υπομονή! Άντεξε! Από την έκφραση των ιταλών κατακτητών στην κατοχή αποτεινόμενη στο στρατηγό Ρόμελ: Αγάντα Ρόμελ

Έτσι όπως είναι γραμμένο φαίνεται ότι η λέξη προέρχεται "Από την έκφραση των Ιταλών κατακτητών στην κατοχή αποτεινόμενη στο στρατηγό Ρόμελ: Αγάντα Ρόμελ". Προφανώς αυτό δεν ευσταθεί, δε θα μπορούσε να είχε αυτό στο μυαλό του ο Μπάτης, όταν έλεγε "αγάντα θερμαστάκι μου...". Κάπως πρέπει να το διορθώσουμε...

Άβαταρ μέλους
Νίκος Τριήρης
More than 150 posts user.
Δημοσιεύσεις: 286
Εγγραφή: 13 Σεπ 2007 12:43 pm
Τοποθεσία: Αθήνα, Χολαργός

#19 Δημοσίευση από Νίκος Τριήρης »

Η ερμηνεία της λέξης αγάντα (κουράγιο, υπομονή, άντεξε) νομίζω ότι αποδίδει σε καλό βαθμό την πραγματική της έννοια. Μπορούμε να βρούμε βέβαια και καλύτερες. Ο Ε. Παπαζαχαρίου απ' ότι παρατήρησα όταν σε μία λέξη γράφει "από" ενοοεί "από που προέρχεται" η λέξη με την κυριολεκτική της σημασία ή πού πρωτοχρησιμοποιήθηκε έστω και με άλλη σημασία.

Στο συγκεκριμένο παράδειγμα φαντάζομαι ότι η λέξη αγάντα χρησιμοποιήθηκε στη φράση "αγάντα Ρόμελ" και έτσι έγινε γνωστή. Ο Μπάτης φυσικά και δεν σκεφτόταν το στρατηγό όταν την έλεγε.

Το ίδιο συνέβαινε και άλλες λέξεις όπως τζιμάνι και γκόμινα (αργότερα γκόμενα). Όταν γράφει ο Τρελάκιας και τραγουδάει ο Δελιάς "παιδί τζιμάνι μάγκες μου μα κάνει καβγαδάκια" προφανώς έχει θετική έννοια πχ. εντάξει παιδί, καλό παιδί και όχι g-man(ι) που είναι και η κυριολεκτική έννοια της λέξης και αποτελεί τη συνθηματική ονομασία των πρακτόρων του FBI. Τι ίδιο και όταν σε κάποιο τραγούδι αναφέρεται η λέξη γκόμινα πχ. ρίχνω ζάρια φέρνω ντόρτια μπρος της γκόμινας την πόρτα" ο στιχουργός εννοεί την ωραία γυνάικα, την ερωμένη κλπ και όχι τη μάρκα λακ μαλλιών Gomina απ΄την οποία προέρχεται η λέξη.

Συμφωνώ ότι πρέπει να διορθωθεί με κάποιον τρόπο η ερμηνεία της λέξης αγάντα εφόσον έτσι όπως είναι γραμμένη μπορεί να οδηγήσει τον αναγνώστη σε άλλους συνειρμούς. Το ίδιο οφείλουμε να κάνουμε και με άλλες λέξεις. Μπορώ ίσως να το γράψω με δικά μου λόγια (για το Ρόμελ). Το σίγουρο είναι ότι θα ψάξω και για άλλη πηγή , η οποία ενδεχομένως να έχει καλύτερη διατύπωση.

Σωστή η παρατήρηση bill1961 μέχρι να βρούμε άλλη πηγή λέω να το διορθώσω εκφραστικά γράφοντας ότι η διάδοση της λέξης οφείλεται στη φράση: Αγάντα Ρόμελ. Τί λες;

Άβαταρ μέλους
bill1961
συντονιστής<br>(03/2008 ως τώρα)
Δημοσιεύσεις: 1024
Εγγραφή: 10 Μάιος 2005 11:51 pm
Τοποθεσία: Ηγουμενίτσα

#20 Δημοσίευση από bill1961 »

Αυτό ακριβώς εννοούσα, κάποια διόρθωση στην έκφραση, αφού όπως φαίνεται και από το τραγούδι η έκφραση ήταν σε χρήση και πολύ νωρίτερα....

Άβαταρ μέλους
Νίκος Τριήρης
More than 150 posts user.
Δημοσιεύσεις: 286
Εγγραφή: 13 Σεπ 2007 12:43 pm
Τοποθεσία: Αθήνα, Χολαργός

#21 Δημοσίευση από Νίκος Τριήρης »

Έγινε η διόρθωση!
Όποιος παρατηρήσει οτιδήποτε άλλο να το πει να το φτιάξουμε. 8)

Απάντηση

Επιστροφή σε “Σχετικά με τα «Κατάστιχα» (το γουΐκι)”