Όταν αποφάσισα να θέσω το ερώτημα για το ποιος δίσκος, ποιο τραγούδι είχε πάνω στην ετικέτα του τον αριθμό αδείας ένα (
1) από την επιτροπή λογοκρισίας για τις προπολεμικές ηχογραφήσεις δίσκων
78 στροφών, δεν φανταζόμουν ότι παράλληλα εκτός από αυτή την αποκάλυψη θα είχαμε και την δυνατότητα να ορίσουμε από αυτό το site την ακριβή ημερομηνία που η μεταξική λογοκρισία έπιασε δουλειά.
Την απάντηση στο παραπάνω ερώτημα την έδωσε ο φοβερός και τρομερός
fakk λέγοντας μας ότι το πρώτο τραγούδι που στην ετικέτα του υπάρχει ο αριθμός αδείας ένα (
1) είναι το τραγούδι
Odeon Ελ GA-7062 GO-2800 ¨ΤΙ ΜΟΥΚΑΝΕΣ¨ Σκαρβέλης Κ Ρούκουνας Κ Κάβουρας Γ 1937.
Από τον αριθμό μήτρας
GO-2800 αποκαλύψαμε ότι
το τραγούδι ηχογραφήθηκε τον Σεπτέμβριο του 1937 βάσει της
data-base για τις ηχογραφήσεις του
Β.Τσιτσάνη του Νίκου Ορδουλίδη. Δηλαδή το
Μεταξικό καθεστώς του πήρε πάνω από έναν χρόνο (
13 μήνες) για να οργανώσει και να στελεχώσει την λεγόμενη «
Επιτροπή Λογοκρισίας».
Ποια ήταν τα μέχρι τότε στοιχεία που προσδιόριζαν την έναρξη της;
Όπως μας είχε πληροφορήσει ο
Κ.Βλησίδης (αεροκωπηλάτης) αυτά ήταν δύο (
2).
Αντιγράφω την απάντηση του.
Μέχρι τώρα είχαμε δύο ειδών τεκμήρια για την έναρξη της γενικευμένης μεταξικής λογοκρισίας:
1)το γράμμα των αδελφών Λαμπρόπουλων, που έφερε στο φως ο Gauntlett το 2001, στο βιβλίο του που επιμελήθηκα και μετέφρασα («Ρεμπέτικο τραγούδι: συμβολή στην επιστημονική του προσέγγιση»), όπου αναφέρουν μέσα ότι από τον Σεπτέμβριο του 1937 έχει επιβληθεί λογοκριτικός έλεγχος, και
2)την ανακοίνωση, σε πλείστες εφημερίδες, στις 29 Νοεμβρίου 1937 περί επιβολής λογοκρισίας, που έφερε στο φως η αφεντιά μου (βλ. Πρόλογο στο παραπάνω βιβλίο, αλλά και στο «Όψεις του ρεμπέτικου»)
Μέχρι τώρα, λοιπόν, προσωπικά αναφερόμουν στην έναρξη της λογοκρισίας ως Σεπτ./Νοέ./1937, με πριμοδότηση του Νοεμβρίου.
Όμως τώρα, με την πρόσθετη αυτή τεκμηρίωση, φαίνεται πως η γενικευμένη λογοκριτική έναρξη είναι τον Σεπτέμβριο 1937.
Όμως γιατί πήρε τόσο χρόνο στο καθεστώς για να οργανώσει αυτή την επιτροπή;
Ο
αεροκωπηλάτης μας εξηγεί.
...
(«γιατί τους πήρε πάνω από χρόνο κλπ»), θα έλεγα ότι δεν έμειναν και με σταυρωμένα χέρια: πολύ νωρίς απαγορεύουν τη «Βαρβάρα», πολύ νωρίς βγάζουν αστυνομική διάταξη που τους λύνει τα χέρια να απαγορεύουν σε επίπεδο «ασέμνου» ό,τι νομίζουν, όπως επίσης έχουμε βάσει αστυνομικής πλατφόρμας απαγορεύσεις συγκεκριμένων τραγουδιών. Ε, βάλε και τα γραφειοκρατικά και δεν ξέρω τι άλλο, η γενικευμένη προληπτική λογοκρισία άργησε λιγάκι. Ε, όταν ήρθε, τα σάρωσε όλα, αλλά και κάτι να πέρναγε, το σάρωναν οι κατασταλτικές απαγορεύσεις μέσω αστυνομικών διατάξεων.
Όλα τα παραπάνω μπορείτε να τα δείτε πηγαίνοντας στην αρχή του θέματος που πρωτοανέβηκε στις
19/2.
Μέχρι την έναρξη του πολέμου η επιτροπή θα δώσει πάνω από
2.100 αριθμούς αδείας σύμφωνα με τις ετικέτες των δίσκων.
Δηλαδή θα ηχογραφηθούν σε κάτι παραπάνω από
3 χρόνια τουλάχιστον
2.100 τραγούδια όλων των κατηγοριών στις
4 δισκογραφικές εταιρείες. Ακόμη και τα στρατιωτικά εμβατήρια είχαν πάνω τους αριθμούς αδείας.
Έτσι έχουν λίγο πολύ τα πράματα για την Μεταξική λογοκρισία.
Εδώ να σημειώσω ότι δυστυχώς δεν έχω βρει την ετικέτα του δίσκου
Odeon Ελ GA-7062 GO-2800 ΤΙ ΜΟΥΚΑΝΕΣ Σκαρβέλης Κ Ρούκουνας Κ Κάβουρας Γ 1937 ώστε να την παρουσιάσω. Ελπίζω κάποια στιγμή να βρεθεί είτε από μένα είτε από άλλο μέλος του sealabs και να ανέβει.
ΜΕΤΑΠΟΛΕΜΙΚΗ ΛΟΓΟΚΡΙΣΙΑ - ΑΠΟΚΑΛΥΨΗ
Ας περάσουμε τώρα στην μεταπολεμική λογοκρισία που αφορά την αποκάλυψη για την οποία σας προϊδέασα με το προηγούμενο μήνυμα μου.
Όπως είχα αποκαλύψει βάσει των ετικετών των δίσκων του
Βασίλη Τσιτσάνη η μεταπολεμική λογοκρισία άργησε να συσταθεί. Της πήρε κοντά στα δύο (
2) χρόνια για συσταθεί και να ξεκινήσει το ¨
έργο¨ της.
Αυτό που είχα παρατηρήσει από τις ετικέτες των δίσκων του
Τσιτσάνη ήταν ότι μέχρι τον
Φεβρουάριο του 1948 επιτροπή λογοκρισίας δεν υπήρχε με την μορφή που είχε επί Μεταξά.
Κοινή ήταν η πεποίθηση ότι μόνο για μερικούς μήνες μέσα στο
1946 που ξεκινούν πάλι οι ηχογραφήσεις στα στούντιο της
Columbia δεν υπήρχε λογοκρισία στα τραγούδια.
Αυτό δεν σημαίνει ότι όλα κυλούσαν ομαλά.
Αντιγράφω πάλι από τον Κ.Βλησίδη
Φαίνεται να αλλάζουν τα όσα γνωρίζαμε περί «μικρού» λογοκριτικού διαλείμματος, ωστόσο να έχουμε βέβαια πάντα κατά νου ότι αυτό αφορά τον προληπτικό έλεγχο των τραγουδιών. Καραδοκούσε δηλαδή πάντα και ο κατασταλτικός εκ των υστέρων αστυνομικός έλεγχος, όπως για παράδειγμα έγινε με την πεντάδα των χασικλήδικων του 1946. Οι ασφαλιστικές δικλίδες δηλαδή ήταν δύο: η προληπτική και η κατασταλτική (διά των αστυνομικών διατάξεων και αποφάσεων).
Ο τελευταίος δίσκος του
Τσιτσάνη που
δεν φέρει πάνω του αριθμό αδείας είναι το τραγούδι ¨
Γλέντα με φως μου γλέντα με¨ HMV OGA 1317 / AO 2786 που ηχογραφήθηκε στις 9/2/1948.
Δηλαδή μέχρι και εκείνη την μέρα η μεταπολεμική επιτροπή λογοκρισίας δεν είχε πιάσει δουλειά. Αυτό τουλάχιστον μας λένε οι ετικέτες των δίσκων.
Όπως έχω πει οι ετικέτες των δίσκων έχουν πάνω τους αρκετές πληροφορίες για τις ηχογραφήσεις και όχι μόνο κάτι που οι μελετητές του Ρεμπέτικου δεν είχαν προσέξει.
Ο αεροκωπηλάτης είχε κλείσει το κείμενο του με την εξής παρατήρηση.
Κατά συνέπεια, το ερώτημα είναι: πότε ακριβώς επανασυστάθηκε η Επιτροπή Λογοκρισίας των τραγουδιών; Καθώς φαίνεται, η μόνη σχετική τεκμηρίωση που έχουμε διαθέσιμη είναι αυτή που αποκαλύπτεται από τις ωραίες παρατηρήσεις του «Για το ανικανοποίητο…» μέσω της πληροφόρησης που εισφέρουν οι ετικέτες των δίσκων. Εάν λοιπόν τον Μάιο του 1948 έχουμε αριθμό αδείας 184, θα είχε πολύ ενδιαφέρον να μαθαίναμε (fakk ή όποιος άλλος κάτοχος αυθεντικών δίσκων, help!) και το μεταπολεμικό νούμερο 1 (ή κάτι πλησίον εκείνου)!
Ήρθε η ώρα λοιπόν να αποκαλύψω (με στοιχεία) ποιο ήταν το τραγούδι που φέρει πάνω του τον αριθμό αδείας ένα (
1) για τις μεταπολεμικές ηχογραφήσεις.
Αυτό δεν είναι άλλο από το τραγούδι της
ΔΑΝΑΗ με τίτλο ¨
Χρόνια στα όνειρα μου ήσουν η χαρά μου¨.
Μπορείτε να δείτε την ετικέτα με τον αριθμό 1.

- COLUMBIA CG 2337-1 / GA 6687 αρ.αδείας 1-962
- ΔΑΝΑΗ-Χρόνια στα όνειρα μου ήσουν η χαρά μου.jpg (30.56 KiB) Προβλήθηκε 7716 φορές
Και εδώ να ακούσετε το τραγούδι
https://www.youtube.com/watch?v=hi3MYnUVFQ8 ΔΑΝΑΗ-Χρόνια στα όνειρα μου ήσουν η χαρά μου
Όμως το ερώτημα που ανακύπτει είναι:
Πότε ηχογραφήθηκε το κομμάτι; Πότε δηλαδή η επιτροπή λογοκρισίας ξεκίνησε τον έλεγχο επί των τραγουδιών;
Δύσκολο να απαντηθεί προσδιορίζοντας τον ακριβή χρόνο ηχογράφησης του.
Όμως από την βάση δεδομένων για τις ηχογραφήσεις του
Β.Τσιτσάνη του Ν.Ορδουλίδη μπορούμε να ορίσουμε ως χρόνο ηχογράφησης του τραγουδιού μετά την
9/2/1948 που όπως είδαμε ο
Τσιτσάνης ηχογραφεί το τραγούδι του
¨Γλέντα με φως μου γλέντα με¨ HMV OGA 1317 / AO 2786 στο οποίο δεν περιέχεται αριθμός αδείας.
Δυστυχώς ο
Τσιτσάνης το τελευταίο τραγούδι που ηχογραφεί στην
Columbia πριν την επιτροπή λογοκρισίας είναι το κομμάτι
¨ Γλέντα μην αργοπορείς¨ Columbia CG 2311 / DG 6683 που δίνεται από τον
Ορδουλίδη ως ημέρα ηχογράφησης η
5/12/1947 ενώ το επόμενο που ηχογραφεί για την Columbia είναι το
¨Μπορεί να το 'χουν πλανέψει (Ακρογιαλιές δειλινά)¨ Columbia CG 2392 / DG 6715 με ημερομηνία ηχογράφησης την
24/5/1948 και το οποίο έχει αριθμό αδείας
186.
Δηλαδή το τραγούδι της
ΔΑΝΑΗΣ ηχογραφήθηκε ανάμεσα σε αυτές τις δύο ημερομηνίες.
Αφού λοιπόν δεν υπάρχει αριθμός αδείας μέχρι τις
9/2/1948 όπως είδαμε με το τραγούδι
¨Γλέντα με φως μου γλέντα με¨ HMV OGA 1317 AO 2786 και βάσει της διαφορά στους αριθμούς μήτρας των δύο τραγουδιών που ηχογραφήθηκαν στην
Columbia μπορούμε να πούμε με κάποια σιγουριά ότι το τραγούδι με αριθμό αδείας ένα (
1)
ηχογραφήθηκε ή τον Φεβρουάριο του 1948 ή τον Μάρτιο. Προσωπικά θα έλεγα ότι η επιτροπή συστάθηκε στην ίδια χρονική περίοδο και λίγο πριν την ηχογράφηση του τραγουδιού της
Δανάης.
Δύο λόγια για το ίδιο το τραγούδι.
Το τραγούδι με στοιχεία δίσκου
COLUMBIA CG 2337-1 / GA 6687 αρ.αδείας 1-962 αποτελεί διασκευή του τραγουδιού
¨The echo of a serenade¨ που ακούστηκε για πρώτη φορά στην
Αμερικανική ταινία υπό τον τίτλο
¨ Bathing Beauty¨ (Te Quiero Dijiste) μεταφρασμένη στα
Ελληνικά ως ¨
Μοντέρνα Αφροδίτη¨ παραγωγής
1944. Η ταινία είναι ένα φαντασμαγορικό μιούζικαλ που εκτός από μουσική και χορό περιέχει και σκηνές με κορίτσια (πολλά...κορίτσια) να κάνουν ¨
συγχρονισμένη κολύμβηση¨ κάτι πρωτοποριακό για την εποχή της.
Τους
Ελληνικούς στίχους έγραψε ο
Πωλ Μενεστρέλ σε μουσική της
MARIA GREVER.
Την
Ελληνική ενορχήστρωση επιμελήθηκε ο
Κ.Καπνίσης.
Εδώ το τρέιλερ της ταινίας
https://www.youtube.com/watch?v=LtqqPy1KmFc
και εδώ πληροφορίες για την ταινία από το
Wikipedia
https://en.wikipedia.org/wiki/Bathing_Beauty
Δυστυχώς το τραγούδι όσο και να έψαξα στην βάση μας δεν το έχω βρει και ελπίζω ο
fakk να κάνει πάλι το θαύμα του και να μας το ανεβάσει.
Κλείνοντας θα έλεγα ότι για να εντρυφήσει κάποιος στο θέμα που δεν το παρακολούθησε από την αρχή θα πρέπει να διαβάσει όλα τα κείμενα που ανέβηκαν από τις
9/2/2016 στην αρχή του θέματος
¨Quiz¨.
Εύχομαι στα μέλη και στους επισκέπτες της σελίδας καλή Κυριακή.