ΣYNEΔPIΟ ΓΛΩΣΣΟΛΟΓIAΣ
Οι ρεμπέτες μάς δίδαξαν γλώσσα!
Mιαν άλλη, νέα, ελληνική γλώσσα δίδαξαν οι επί δεκαετίες απαξιωμένοι (θεωρούμενοι αγράμματοι) ρεμπέτες, αποφαίνεται συνέδριο γλωσσολογίας στη Θεσσαλονίκη
ΒΙΚΥ ΧΑΡΙΣΟΠΟΥΛΟΥ
«Γοητευτικός γλωσσοπλάστης», όπως και κάθε λαϊκός δημιουργός, έγινε ο ρεμπέτης Μάρκος Βαμβακάρης. «Εγώ δεν είμαι ποιητής τραγούδια να ταιριάζω / κι αν μου τα φέρνει ο ναργιλές / σας τα παρουσιάζω» απολογούνταν στιχουργικά ο «αγράμματος» - εκδοροσφαγέας το επάγγελμα - ρεμπέτης
Χρειάστηκε να περάσουν αρκετές δεκαετίες από την εποχή των διώξεων του ρεμπέτικου και λιγότερες από την κοινωνική απαξίωση των εκπροσώπων του για να φτάσουμε στη χθεσινή ανατρεπτική εικόνα ενός πανεπιστημιακού αμφιθεάτρου με εκατοντάδες γλωσσολόγους, φιλολόγους και φοιτητές που διδάσκονται την άλλη γλώσσα του ρεμπέτικου μέσα και από ηχητικά αποσπάσματα - παραδείγματα.
Με τα «Αγγελοκαμωμένη μου» και «γαϊτανόφρυδή μου» και «ζουρλοπαινεμένης γέννα» και «αν δεν τό 'χεις το αρζάν θα σου πούν αλεβουζάν» και «ουζάρω» και «όταν συμβεί στα πέριξ φωτιές να καίνε» δίδαξαν (ερήμην τους...) τα δικά τους ελληνικά μέσα από δίσκους γραμμοφώνου ο Μάρκος Βαμβακάρης και ο Γιάννης Παπαϊωάννου και η Ρόζα Εσκενάζυ και η Μαρίκα Νίνου τους συνέδρους του 9ου Πανελλήνιου Συνέδριου Γλωσσολογίας στη Θεσσαλονίκη.
«Ευχαριστώ το Θεό που ο Μακρυγιάννης δεν έμαθε γράμματα» δήλωνε ο νομπελίστας ποιητής Γιώργος Σεφέρης, και τη ρήση του επικαλέστηκε ο καθηγητής της Νεοελληνικής Γλώσσας στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης Χρήστος Τσολάκης, για να σχολιάσει την ανατρεπτική εισήγηση του μελετητή του ρεμπέτικου Πάνου Σαββόπουλου, ο οποίος κατέληξε: Οι ρεμπέτες χρησιμοποίησαν ή έπλασαν λέξεις απούσες από τα επίσημα λεξικά («κακίστρα», «μαγίστρα», «καπετανεύω» κ.ά.), δανεισμένες από την καθαρεύουσα («όταν συμβεί στα πέριξ»), λέξεις της καθαρεύουσας ή των Γραφών παραποιημένες («Θα τα κάνω γης Μαριάμ» αντί «γης Μαδιάμ»), ξένες παραποιημένες (ο «τζέντελμαν» αντί τζέντλεμαν και ο «ντελμπετέρης» αντί του τουρκο-περσικής προελεύσεως ντερμπεντέρης), ενώ υπέβαλαν σε γοητευτικά πάθη τα φωνήεντα (το «α» γίνεται «ε» και το «ε» γίνεται «η» κι έτσι προκύπτει το «ανεστενάζω» αντί αναστενάζω ή «κατηντήσει» αντί καταντήσει).
Χαρακτηριστικό της γλωσσοπλαστικής ικανότητας των ρεμπετών είναι μαγνητοφωνημένο (σε ηχογράφηση του 1932) απόσπασμα διαλόγου μεταξύ ρεμπέτη και λογίου. Ο λόγιος κατηγορεί τον ρεμπέτη ότι αγνοεί την ελληνική γραμματική και δεν μπορεί να κλίνει τις λέξεις. Ο ρεμπέτης απαντά ότι μπορεί να... κλίσει τα πάντα και το αποδεικνύει. «Ονομαστική: Ο φοιτητής, Γενική: του τούβλου, Αιτιατική: τον τεμπέλη, Κλητική: Ω, λεφτά του γέρου που πάτε περίπατο». «Ονομαστική: H γυναίκα, Γενική: της απάτης, της ψευτιάς, Αιτιατική: την υποκρισία, Κλητική: Ω γυναίκες με κάψατε»...
Για τις «Γλώσσες της θεατρικής σιωπής» μίλησε στο συνέδριο (στην ενότητα «Οι άλλες γλώσσες») ο κριτικός θεάτρου Κώστας Γεωργουσόπουλος και για τη «Γλώσσα της Αγίας Γραφής» ο ομότιμος καθηγητής της Θεολογικής Σχολής του ΑΠΘ Γιάννης Καραβιδόπουλος. Με τη «γλώσσα του φωτός», δε, διηγήθηκε την ιστορία του Σύμπαντος και την εξέλιξη της ζωής ο πρώην πρύτανης Γιώργος Γραμματικάκης. Οι εργασίες του συνεδρίου - που διοργανώνει ο Τομέας Γλώσσας και Πολιτισμού του ΑΠΘ - είναι αφιερωμένες στον κορυφαίο παιδαγωγό και θεμελιωτή του εκπαιδευτικού δημοτικισμού Αλέξανδρο Δελμούζο με αφορμή τα 50 χρόνια από τον θάνατό του.
«Είναι μέγκλα!»
Παραδείγματα ρεμπέτικης γλωσσοπλασίας:
* Το «τζιμάνι» είναι μάγκικη ελληνοποίηση των «G-men», ειδικών πρακτόρων του αμερικανικού FBI.
* Το «μέγκλα» προέρχεται από την ελληνοποίηση της ετικέτας «Made in England» των αρίστης ποιότητας αγγλικών υφασμάτων και κοστουμιών.
* «Τώρα με το ένα ρε θα σου πάρω καναπέ...». Το «ένα ρε» αποδίδεται στην ελληνοποίηση των αρχικών NRA (National Recovery Act = Πράξη Εθνικής Αποκατάστασης), την οικονομική βοήθεια των ΗΠΑ στους μετανάστες για την αγορά οικοσκευών.
* Το «βιράρω» πλάστηκε από το παράγγελμα «βίρα» (τις άγκυρες), ενώ το «κωλοπερνώ» για να υπονοήσει το «προσπερνώ δήθεν αδιάφορα δείχνοντας τα οπίσθιά μου».
«Μην περιφρονείτε τις λέξεις»
«Το ρεμπέτικο είναι πολιτισμός, κάθε γλώσσα - κι αυτή του Ευαγγελίου, κι αυτή των Γραφών, κι αυτή του θεάτρου, κι αυτή του ρεμπέτικου - είναι λαϊκή δημιουργία, άρα και πολιτισμός» σχολίασε μετά το πέρας της εισήγησης ο καθηγητής Χρίστος Τσολάκης υπογραμμίζοντας: «Μην περιφρονείτε τις λέξεις, απ' όπου κι αν προέρχονται. Τα χρειαζόμαστε όλα».
ΤΑ ΝΕΑ , 10/04/2006
Οι ρεμπέτες μάς δίδαξαν γλώσσα!
-
Billaras
- More than 100 posts user
- Δημοσιεύσεις: 118
- Εγγραφή: 10 Αύγ 2005 07:12 pm
- Τοποθεσία: Καναδάς
- Επικοινωνία:
Μας δουλεύουνε αυτοί οι γλωσσολόγοι ρε παιδιά. Ποιό "εν αρ ε" και ποια "μεγκλα". Παμε καλά.
Εδώ μπορούμε να αναλύουμε το πώς αλλάζει η λειτουργικότητα της πρωτεϊνης αν αλλάξουμε ΕΝΑ ΑΜΙΝΟΞΥ, κανουμε μελετη χημικών αντιδράσεων σε femtosecond (10 εις την μείον δωδεκάτη δευτελόλεπτα), μελετάμε αλληλεπιδράσεις υποσωματιδίων της ύλης με την ακτινοβολία, μπορουμε να πάρουμε το αυτί από τον χιμπαντζή και να το αναπτύξουμε στην πλάτη του ποντικιού, μπορούμε ακόμα να αναπτύξουμε ανθρώπινα οργανα που προέρχονται απο δικούς μας ιστούς για μεταμόσχευση στον εαυτό μας (έτσι δεν θα απορρίπτει ο οργανισμός το μόσχευμα)
και αυτοί παίρνουν τα λεφτά από τους φόρους μας για να μας πούνε απο που προέρχετε το "εν αρ ε"? Και θα τους πούμε και μπράβο.
ΠΙΣΣΑ ΚΑΙ ΠΟΥΠΟΥΛΑ στους τεμπέληδες που πληρώνονται από την τσέπη μας για να μας κοροϊδεύουν. ΤΣΕΚΟΥΡΙ ΚΑΙ ΦΩΤΙΑ στους καραγιόζηδες που πήραν πανεπιστημιακή καρέκλα με βίσμα και τώρα το παίζουν κουλτουριάρηδες.
Και να σας πώ και κάτι που οι περισσότεροι δεν ξέρετε. Η επιτροπή ερευνών του ΑΠΘ κρατάει "χαράτσι" 10% από τα προγράμματα (=λεφτά) των άλλων σχολών που κάνουν πραγματική έρευνα (Πολυτεχνεία, Χημικό, Γεωπονική, Φυσικό κτλ) για να ΚΥΡΙΟΛΕΚΤΙΚΑ ΤΑΪΖΕΙ τους τεμπέληδες από αυτές τις σχολές (Θεολογία, Φιλολογίες, Ιστορία κτλ). Αυτό το 10% είναι ακριβώς τα λεφτά που θα έπαιρνε ο φοιτητής που ΦΤΥΝΕΙ ΑΙΜΑ στο εργαστήριο. Τώρα όμως επειδή το κράτος αποφασισε να ΤΑΙΖΕΙ τους τεμπέληδες, τα λεφτά του καημένου του φοιτητή τα παιρνει ο τεμπελης για να σου πει απο που βγαίνει το "τζιμανι".
Και έχουν και το θράσσος να ΠΡΟΒΑΙΝΟΥΝ ΣΕ ΚΙΝΗΤΟΠΟΙΗΣΕΙΣ για τα ΕΡΓΑΤΙΚΑ ΤΟΥΣ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΑ αντι να σκύψουν το κεφάλι, να το βουλώσουν και να πουν "Ευχαριστώ που ειμαι τεμπέλης και πληρώνομαι 3000 ευρό το μήνα". Αυτοί οι άνθρωποι σε αυτές τις σχολές λέγονται αλλιώς και ΠΑΡΑΣΙΤΑ. Θέλουν όλοι ΦΤΥΣΙΜΟ.
Αν δείτε κανα τετόιον στο δρόμο ρίξτε του μιά ΧΛΕΠΑ και από μένα.
Εδώ μπορούμε να αναλύουμε το πώς αλλάζει η λειτουργικότητα της πρωτεϊνης αν αλλάξουμε ΕΝΑ ΑΜΙΝΟΞΥ, κανουμε μελετη χημικών αντιδράσεων σε femtosecond (10 εις την μείον δωδεκάτη δευτελόλεπτα), μελετάμε αλληλεπιδράσεις υποσωματιδίων της ύλης με την ακτινοβολία, μπορουμε να πάρουμε το αυτί από τον χιμπαντζή και να το αναπτύξουμε στην πλάτη του ποντικιού, μπορούμε ακόμα να αναπτύξουμε ανθρώπινα οργανα που προέρχονται απο δικούς μας ιστούς για μεταμόσχευση στον εαυτό μας (έτσι δεν θα απορρίπτει ο οργανισμός το μόσχευμα)
και αυτοί παίρνουν τα λεφτά από τους φόρους μας για να μας πούνε απο που προέρχετε το "εν αρ ε"? Και θα τους πούμε και μπράβο.
ΠΙΣΣΑ ΚΑΙ ΠΟΥΠΟΥΛΑ στους τεμπέληδες που πληρώνονται από την τσέπη μας για να μας κοροϊδεύουν. ΤΣΕΚΟΥΡΙ ΚΑΙ ΦΩΤΙΑ στους καραγιόζηδες που πήραν πανεπιστημιακή καρέκλα με βίσμα και τώρα το παίζουν κουλτουριάρηδες.
Και να σας πώ και κάτι που οι περισσότεροι δεν ξέρετε. Η επιτροπή ερευνών του ΑΠΘ κρατάει "χαράτσι" 10% από τα προγράμματα (=λεφτά) των άλλων σχολών που κάνουν πραγματική έρευνα (Πολυτεχνεία, Χημικό, Γεωπονική, Φυσικό κτλ) για να ΚΥΡΙΟΛΕΚΤΙΚΑ ΤΑΪΖΕΙ τους τεμπέληδες από αυτές τις σχολές (Θεολογία, Φιλολογίες, Ιστορία κτλ). Αυτό το 10% είναι ακριβώς τα λεφτά που θα έπαιρνε ο φοιτητής που ΦΤΥΝΕΙ ΑΙΜΑ στο εργαστήριο. Τώρα όμως επειδή το κράτος αποφασισε να ΤΑΙΖΕΙ τους τεμπέληδες, τα λεφτά του καημένου του φοιτητή τα παιρνει ο τεμπελης για να σου πει απο που βγαίνει το "τζιμανι".
Και έχουν και το θράσσος να ΠΡΟΒΑΙΝΟΥΝ ΣΕ ΚΙΝΗΤΟΠΟΙΗΣΕΙΣ για τα ΕΡΓΑΤΙΚΑ ΤΟΥΣ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΑ αντι να σκύψουν το κεφάλι, να το βουλώσουν και να πουν "Ευχαριστώ που ειμαι τεμπέλης και πληρώνομαι 3000 ευρό το μήνα". Αυτοί οι άνθρωποι σε αυτές τις σχολές λέγονται αλλιώς και ΠΑΡΑΣΙΤΑ. Θέλουν όλοι ΦΤΥΣΙΜΟ.
Αν δείτε κανα τετόιον στο δρόμο ρίξτε του μιά ΧΛΕΠΑ και από μένα.
Billara, μίλησες ως καθαρός τεχνοκράτης. Δεν καταλαβαίνω γιατί τόσο μίσος για την άλλη πλευρά της γνώσης. Γιατί μιλάμε πάντα για γνώση. Πιστεύεις ότι ιστορίες, γλωσσολογίες κλπ, είναι πράγματα τελείως άχρηστα στον άνθρωπο;
Σύμφωνα με τη λογική σου δηλαδή, πρέπει να πάμε μπροστά κοιτάζοντας μόνο την τεχνολογία, βιο- και μη, ζώντας περισσότερο, με καλύτερη ποιότητα, πάντα όμως ως πρόβατα. Γιατί πρόβατα θα καταντήσουμε(αν δεν έχουμε ήδη καταντήσει), ακολουθώντας την φρενετική εξέλιξη της τεχνολογίας που μας πουλάνε και μας αναγκάζουν να την θεωρούμε πάντα πιο αναγκαία.
Κι εγώ ανήκω στο χώρο των "αμινοξέων" και βλέπω πως άνθρωποι του ίδιου χώρου γύρω μου, δεν έχουν κανέναν προβληματισμό΄, ή γνώση πέρα απο τα "αμινοξέα".
Είναι καλό να ξέρουμε τι πα να πει "μεγκλα" και "εν α ρε".
Βέβαια δεν ξέρω πως λειτουργούν οι διανομές των πόρων για την έρευνα στο ΑΠΘ και ίσως σ'αυτό να έχεις δίκιο.
Αλλά να μην τα παίρνουμε όλα παραμάζωμα.
Ευχαριστώ, Δημήτρης
Σύμφωνα με τη λογική σου δηλαδή, πρέπει να πάμε μπροστά κοιτάζοντας μόνο την τεχνολογία, βιο- και μη, ζώντας περισσότερο, με καλύτερη ποιότητα, πάντα όμως ως πρόβατα. Γιατί πρόβατα θα καταντήσουμε(αν δεν έχουμε ήδη καταντήσει), ακολουθώντας την φρενετική εξέλιξη της τεχνολογίας που μας πουλάνε και μας αναγκάζουν να την θεωρούμε πάντα πιο αναγκαία.
Κι εγώ ανήκω στο χώρο των "αμινοξέων" και βλέπω πως άνθρωποι του ίδιου χώρου γύρω μου, δεν έχουν κανέναν προβληματισμό΄, ή γνώση πέρα απο τα "αμινοξέα".
Είναι καλό να ξέρουμε τι πα να πει "μεγκλα" και "εν α ρε".
Βέβαια δεν ξέρω πως λειτουργούν οι διανομές των πόρων για την έρευνα στο ΑΠΘ και ίσως σ'αυτό να έχεις δίκιο.
Αλλά να μην τα παίρνουμε όλα παραμάζωμα.
Ευχαριστώ, Δημήτρης
-
Billaras
- More than 100 posts user
- Δημοσιεύσεις: 118
- Εγγραφή: 10 Αύγ 2005 07:12 pm
- Τοποθεσία: Καναδάς
- Επικοινωνία:
Κοιταξε Δημητρη μιλάς σωστά και συμφώνω μαζί σου 100%. Βασικά, δεν εχω τίποτα με την άλλη πλευρά της γνώσης και είναι φυσικά απαραίτητο να υπάρχει και να προωθείται και να διδασκεται. Εγώ προσωπικά διαβάζω κοινωνιολογια, ιστορία, πολιτική κτλ (στο βαθμό που με αφορούν).
Βασικά τα έχω με τους ανθρώπους που απαρτίζουν αυτούς του τομείς. Δεν εχω συνατνήσει πιο ΣΤΕΝΟΜΥΑΛΟΥΣ και ΣΥΝΤΗΡΗΤΙΚΟΥΣ ανθρώπους. (Φυσικά ΠΑΝΤΟΥ ΥΠΑΡΧΟΥΝ ΕΞΑΙΡΕΣΕΙΣ). Και όχι μόνο αυτό αλλα έχουν το θράσσος να λένε ότι η διδασκαλία της π.χ ιστορίας, ή γλώσσας είναι πιο ΔΥΣΚΟΛΗ ΑΠΟ τη διδασκαλία της ΚΒΑΝΤΙΚΗΣ ΦΥΣΙΚΗΣ (το έχω ακούσει αυτό το επιχείρημα και μου πέσανε τ'αυτιά). Αν ακους τέτοια επιχειρήματα το μόνο που μπορείς να κάνεις είναι να σταματήσεις την κουβέντα. Πριν απο μερικούς μήνες έκαναν και απεργία για να παρουν και άλλα λεφτα για να κάθονται και επιπλεον ειναι και ΑΝΤΙΘΕΤΟΙ ΜΕ ΤΗΝ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ των πανεπιστημίων για να μην μπει κανεις στα γραφεία τους και βρει τις ΜΥΓΟΣΚΟΤΩΣΤΡΕΣ που έχουν κρεμασμένες στους τοίχους.
Αστα φιλε δραμα η κατασταση.
Βασικά τα έχω με τους ανθρώπους που απαρτίζουν αυτούς του τομείς. Δεν εχω συνατνήσει πιο ΣΤΕΝΟΜΥΑΛΟΥΣ και ΣΥΝΤΗΡΗΤΙΚΟΥΣ ανθρώπους. (Φυσικά ΠΑΝΤΟΥ ΥΠΑΡΧΟΥΝ ΕΞΑΙΡΕΣΕΙΣ). Και όχι μόνο αυτό αλλα έχουν το θράσσος να λένε ότι η διδασκαλία της π.χ ιστορίας, ή γλώσσας είναι πιο ΔΥΣΚΟΛΗ ΑΠΟ τη διδασκαλία της ΚΒΑΝΤΙΚΗΣ ΦΥΣΙΚΗΣ (το έχω ακούσει αυτό το επιχείρημα και μου πέσανε τ'αυτιά). Αν ακους τέτοια επιχειρήματα το μόνο που μπορείς να κάνεις είναι να σταματήσεις την κουβέντα. Πριν απο μερικούς μήνες έκαναν και απεργία για να παρουν και άλλα λεφτα για να κάθονται και επιπλεον ειναι και ΑΝΤΙΘΕΤΟΙ ΜΕ ΤΗΝ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ των πανεπιστημίων για να μην μπει κανεις στα γραφεία τους και βρει τις ΜΥΓΟΣΚΟΤΩΣΤΡΕΣ που έχουν κρεμασμένες στους τοίχους.
Αστα φιλε δραμα η κατασταση.
