αρμόνικα-φύσσα

[Makailer]

Από τα λίγα που γνωρίζω κι εγώ, μπορώ να πω ότι το όργανο που φαίνεται στη φωτογραφία θυμίζει περισσότερο μπαγιάν (bayan) και μάλιστα μονής σειράς. http://free-reed.net/history/bayan.html. Αν και διατηρώ κάποια επιφύλαξη μήπως είναι αυτό που στη Αγγλο-Ιρλανδία έλεγαν melodeon (διατονικό με κουμπιά).Δεν έχω δει ποτέ μου όμως από κοντά κανένα.

Από τα αερόφωνα χειρός με αυλό/γλωσσίδι, στην ελληνική λαϊκή (folk) μουσική, αρχικά χρησιμοποιήθηκε η κονσερτίνα, εκείνο το εξάγωνο όργανο με τα κουμπιά στο πλάϊ (σαν το μπαντονεόν), για λίγο το μπαγιάν (πάλι με κουμπιά, αλλά μπροστά σαν το κλασσικό ακκορντεόν) και μετά επικράτησε η ευκολία του πληκτροφόρου ακκορντεόν, που θεωρήθηκε ιδανικό για τους πιανίστες και τις περιοδείες από μαγαζί σε μαγαζί και από χωρίον εις χωρίον.

Στα Μαναβάκια π.χ. ακούγεται κονσερτίνα, ενώ το όργανο στου Καρίπη τα κομμάτια π.χ. το βλέπω θα πεθάνω είναι μπαγιάν. (Παρεπιμπτόντως, τρομερό μπαγιάν στις μέρες μας παίζει ο Βαβάτσικας, που ήρθε στην Πριγκηπέσσα πριν δυο μήνες με την Τσαϊρέλλη).

Όσο για το μπαντονεόν που είναι κατεξοχήν εγκεφαλικό όργανο,είναι παρα πολύ δύσκολο. Αλλιώς ανεβαίνει τις κλίμακες το δεξί, αλλιώς το αριστερό, αλλιώς παίζει στο άνοιγμα της φυσούνας αλλιώς στο κλείσιμο. Είναι και ντιπ θλιμμένο, οπότε δεν έπιασε εδώ, στα μέρη μας.
Τέλος-και κλείνω να μη σας πρήζω-η αρμόνικα (harmonica) έξω εννοείται ως η φυσαρμόνικα. Τη λέξη φύσσα δεν την είχα ξανακούσει. Μπέρδεμα έτσι;;;

[bill1961]

"Γεια σου Τρίμμη με τη φύσα σου!!!"
Δε θυμάμαι όμως αυτή τη στιγμή σε ποιο τραγούδι ακούγεται...

[liga rosa]

στο "αν είσαι μάγκας και νταής" με την ρίτα (στο 2.07'). στην άλλη εκτέλεση με άννα παγανά και μαρίτσα πανδρά παίζει βιολί ο γιάννης τσομπανέλλης (σεβντίκιαλης).
πηγή: charles howard, rembetika 5, markos vamvakaris, σημειώσεις εσωφύλλου. στην εκτέλεση με την ρίτα αναφέρεται" γ. τρίμης ακκορντεόν".
?!?...

[bill1961]

Και επίσης στο Συλιβριανό και το Μαντήλι Καλαματιανό με τη Ρόζα, ακούγονται αντίστοιχα:
"Γεια σου Τριμάκη με τη φύσα σου", και
"Γεια σου Τριμάκη με τη φυσαρμόνικα"...

[Makailer]

Μιας κι αναφέρατε τον Τρίμη (πέθανε το '81), μόλις μίλησα με ένα φίλο από το Πανεπιστήμιο Μακεδονίας και μου ΄δωσε να διαβάσω το παρακάτω link:

http://dspace.lib.uom.gr/dspace/bitstre ... Pe2011.pdf

Τελικά εν οίδα ότι ουδέν οίδα. Καλύτερα να μιλάν οι ειδικοί, εγώ την τύφλα μου δεν ήξερα για τη χρήση της αρμόνικας στο ρεμπέτικο ή στην Εστουδιαντίνα.
Η αρμόνικα είναι όντως διατονική, διαφέρει από το μπαγιάν. Επίσης τον Αμιράλη ή Παπατζή τον ήξερα μόνο από το "Εγώ είμαι ενός ψαρά παιδί", ενώ θεωρείται ισάξιος του Τρίμη, του οποίου ο εγγονός αν θα δείτε, θεωρεί την αρμόνικα, τη φύσσα και τη μισοφωνία ένα και το αυτό όργανο. Ο Τσεκούρας (άλλος σπουδαίος παίχτης) λέει ότι δεν υπάρχει πλέον η αρμόνικα πουθενά έτσι όπως την έπαιζαν. Οπότε Αρμονικέ, ίσως τελικά το όργανο που κρατάς να έχει και συλλεκτική (εκτός από συναισθηματική) αξία. Αυτά![/list]

[bill1961]

Διαφωτιστική η εργασία βοηθάει να καταλάβουμε ότι βλέπουμε στις φωτογραφίες.

[max]

Είναι πολύ ενδιαφέροντα αυτά τα στοιχεία . Μήπως να βαλουμε το pdf στις επιλεγμένες σελίδες;