Ρίτα Αμπατζή
Ρίτα Αμπατζή (Σμύρνη 1914 - Αιγάλεω 1960)
Βιογραφία
Γεννήθηκε στη Σμύρνη του 1914. Μετά τη Μικρασιατική καταστροφή και ενώ έχει ήδη χαθεί ο πατέρας της, η οικογένειά της εγκαθίσταται στην Κοκκινιά. Αδελφή της ήταν η Σοφία Καρύβαλη, τραγουδίστρια που συνεργάστηκε κυρίως με το Μάρκος Βαμβακάρης. Παντρεύτηκε πολύ μικρή και σε ηλικία μόλις 16 ετών απέκτησε ένα γιο. Σύντομα ο γάμος αυτός διαλύθηκε. Αργότερα ξαναπαντρεύτηκε το σαντουριέρη Στέλιο Κρητικό και απέκτησαν δύο παιδιά.
Ξεκίνησε την καριέρα της στο τραγούδι στις αρχές της δεκαετίας του ‘30. Τραγούδησε ρεμπέτικα, σμυρνέικα, και δημοτικά τραγούδια. Μαζί με τη Ρόζα Εσκενάζυ απετέλεσαν τις κυρίαρχες γυναικείες φωνές του είδους τους στη δισκογραφία στα χρόνια 1930-1940. Και δεν είναι τυχαίο το γεγονός ότι σε πολλούς δίσκους, υπάρχει από την μία πλευρά ένα τραγούδι της Ρίτας και από την άλλη ένα με τη φωνή της Ρόζας. Συνεργάσθηκε με τους σπουδαιότερους συνθέτες όπως τους Παναγιώτης Τούντας, Κώστα Σκαρβέλη, Ιωάννη Δραγάτση, Βαγγέλη Παπάζογλου, Κώστα Καρίπη, Μανώλη Χρυσαφάκη, Στέλιο Χρυσίνη, Δημήτρη Σέμση, Γρηγόρη Ασίκη, Σωτήρη Γαβαλά, Κώστα Τζόβενο μέχρι τους Μάρκο Βαμβακάρη (στο τραγούδι «Σαν είσαι μάγκας και νταής») και Βασίλη Τσιτσάνη (στο κανταδόρικο «Απόψε να μην κοιμηθείς») . Στα πάλκα εργάστηκε τη δεκαετία του ’30 με διάφορες σμυρναίικες κομπανίες και συνεργάστηκε με μερικούς από τους σημαντικότερους τραγουδιστές του δημοτικού και ρεμπέτικου τραγουδιού, όπως το Γιώργο Παπασιδέρη, τον Κώστα Ρούκουνα, τη Γεωργία Μυττάκη κ.ά.
Μετά το Δεύτερο Παγκόσμιο πόλεμο, τόσο η Ρίτα Αμπατζή, όσο και η αδελφή της Σοφία Καρύβαλη, δεν ηχογράφησαν ξανά σε δίσκους 78 στροφών. Όμως η Ρίτα Αμπατζή παρέμεινε και μεταπολεμικά στο πάλκο κυρίως στα εκτός Αθηνών μεγάλα πανηγύρια τραγουδώντας δημοτικά τραγούδια.
Πέθανε στις 17 Ιουνίου του 1969 στο Αιγάλεω από καρκίνο.
Δισκογραφία
- Ρεμπέτικα τραγούδια
- Δημοτικά τραγούδια
- Μανέδες
Υπήρξε αυτοδίδακτος μουσικός. Αρχικά έπαιζε κιθάρα, στη συνέχεια μπαγλαμά και μετά το 1930 μπουζούκι.
Γύρω στα 1930 δουλεύει σε ταβέρνα στη Δραπετσώνα. Εκεί γνωρίζεται με πολλούς μπουζουξήδες από τους παλιότερους (Νίκος Αϊβαλιώτης, Σκούρτης ο τυπογράφος, κ.ά) αλλά και τους νεότερους (Μάρκος Βαμβακάρης, Στράτος Παγιουμτζής κ.ά.). Πήρε μέρος στην πρώτη ρεμπέτικη κομπανία με το Μάρκο Βαμβακάρη, το Γιώργο Μπάτη και το Στράτο Παγιουμτζή που εμφανίστηκε στη μάντρα του Σαραντόπουλου στην Ανάσταση του Πειραιά το 1934. Τότε γνωρίζεται με τη Νταίζη Σταυροπούλου, η οποία τον ερωτεύεται παράφορα.
Μοιραίο ρόλο στη ζωή του έπαιξε, από το 1937 που τη γνώρισε, μια πόρνη από τα μπουρδέλα των Βούρλων η Κ. Σκουλαρίκα ή Σκουλαρικού που τον ρίχνει στην πρέζα. Το 1938 ο Μ. Γενίτσαρης τον βρίσκει εξόριστο ως τοξικομανή στη Νιό. Τον βοηθάει να κόψει την πρέζα. Όταν επιστρέφει από την εξορία για να ξεφύγει από τη Σκουλαρικού και την πρέζα φεύγει με τη Νταίζη Σταυροπούλου για τη Θεσσαλονίκη. Δουλεύει εκεί για μικρό διάστημα και τελικά παρατάει τη Νταίζη στη Θεσσαλονίκη (όπου την ανακαλύπτει αργότερα ο Τσιτσάνης και αρχίζει η δικογραφική της καριέρα), επιστρέφει στην Αθήνα και στην πρέζα. Με τη βοήθεια του Στράτου Παγιουμτζή και του Μπαγιαντέρα καταφέρνει και πάλι να την κόψει, αλλά για λίγο.
Το καλοκαίρι του 1944 παίζουν μαζί στου Βλάχου, ο Ανέστος, ο Στράτος και ο Γενίτσαρης. Παρά την πείνα και την εξαθλίωση ο Ανέστος εξακολουθεί να παίρνει ηρωΐνη. Έτσι, ένα πρωί τον μαζεύει το κάρο του δήμου, άψυχο έξω από τον τεκέ του Ντανάκουλη στο Μεταξουργείο.
Δισκογραφία
- Χαρέμι στο χαμάμ (Columbia DG 6165 - 1935)
- Το σακκάκι (Columbia DG 6165 - 1935)
- Ο πόνος του πρεζάκια (Columbia DG 6185 - 1936)
- Ο Νίκος ο Τρελλάκιας (Columbia DG 6185 - 1936)
- Το κουτσαβάκι (HMV AO 2307 - 1936)
- Σούρα και μαστούρα (HMV AO 2307 - 1936)
- Αθηναίισσα (HMV AO 2375 - 1937)
- Ραστ Νεβά μανές (Μόνον εγώ γεννήθηκα αμαρτωλός) (HMV AO 2375 - 1937)
- Ουσάκ (Το τραγούδι της ξενιτειάς) (Columbia DG 6282 - 1937)
- Τον άντρα σου και μένα (Columbia DG 6282 - 1937)
Βιβλιογραφία
- Ένθετο στο CD "ΡΙΤΑ ΑΜΠΑΤΖΗ", Παραγωγή ΕΤαιρεία Γενικών Εκδόσεων ΑΕ, Επιμέλεια Παραγωγής: Πέτρος Τσιαμούλης
- http://www.hymns.gr/trad_Ampatzi.htm