Ρόζα Εσκενάζυ

Η ονομαστή τραγουδίστρια Ρόζα Εσκενάζυ γεννήθηκε στα τέλη του 19ου ή τις αρχές του 20ου αιώνα στην Πόλη και πέθανε στην Αθήνα (Περιστέρι) το 1980.

Βιογραφία

Σφάλμα στη δημιουργία μικρογραφίας: Αγνοούμενο αρχείο

Η Ρόζα Εσκενάζυ, σεφαρδίτικης καταγωγής (Ισπανοεβραία), γεννήθηκε στην Κωνσταντινούπολη μεταξύ των ετών 1883 - 1905 και πέθανε στο σπίτι της, στην Κηπούπολη Περιστερίου στις 2 Δεκεμβρίου του 1980.

Το ακριβές έτος γεννήσεώς της είναι ασαφές. Ο Π. Κουνάδης, χρονολογώντας βάσει διηγήσεων του γιού του Μήτσου Σέμση, το τοποθετεί μεταξύ 1883 και 1887. Από την άλλη, τα επίσημα έγραφα (που συνετάχθησαν μετά την άφιξή της στην Ελλάδα) αναφέρουν 1905. Υπάρχει δηλαδή τεράστιο χάσμα!

Εντός της πρώτης δεκαετίας της ζωής της Ρόζας Εσκενάζυ, η οικογένεια της μετακομίζει στην Θεσσαλονίκη. Από εκεί θα βρεθεί στον Πειραιά όπου θα ξεκινήσει αρχικά ως χορεύτρια γύρω στο 1910. Ωστόσο, γρήγορα θα ασχοληθεί με το τραγούδι όπου αρχικά ερμηνεύει τόσο ελληνικά όσο και τούρκικα και αρμένικα τραγούδια.

Τα τέλη πλέον της δεκαετίας του 1920 έχουν φτάσει και η Ρόζα κάνει τις πρώτες της ηχογραφήσεις με τραγούδια του Παναγιώτη Τούντα. Σύντομα η φωνή της γίνεται αναγνωρίσιμη και μέσα στη δεκαετία του 1930 φωνογραφεί πληθώρα σμυρναίικων, ρεμπέτικων και δημοτικών τραγουδιών (περίπου 500 στον αριθμό) αποτέλεσμα της συνεργασίας της με κορυφαίους συνθέτες της Σμύρνης και της Πόλης (Σκαρβέλης, Περιστέρης, Τούντας, Τζόβενος, Παπάζογλου και άλλοι) .Ειρωνεία της τύχης, το ρεμπέτικο του τεκέ, που τόσο πιστά υπηρέτησε, έμελλε να σβήσει αφορμή ενός δικού της τραγουδιού. Το «Πρέζα όταν πιείς» αποτέλεσε την τέλεια αφορμή για την επιβολή μιας ήδη προδιαγεγραμμένης λογοκρισίας και απαγόρευσης απ’ το Μεταξικό καθεστώς. Έτσι σφραγίστηκε η πρώτη περίοδος του ρεμπέτικου τραγουδιού, η λεγόμενη και προπολεμική.

Δεκαετία του ’40 και πριν τα κανόνια του Β’ παγκοσμίου πολέμου ηχήσουν, η Ρόζα πραγματοποιεί καλλιτεχνική περιοδεία στα Βαλκάνια, την Τουρκία και την Μέση Ανατολή ενώ μετά τη λήξη του πολέμου περιόδευσε και στις Η.Π.Α, όπου το ελληνικό στοιχείο ανθούσε. Τη δεκαετία του 1970, με το μεταγενέστερο ενδιαφέρον που εκδηλώθηκε για το ρεμπέτικο, η Ρόζα έρχεται και πάλι στην επιφάνεια παραμένοντας ενεργή ως το τέλος. Υπήρξε η πρώτη γυναίκα στην Ελλάδα που τραγούδησε σε πάλκο. Η ερμηνεία, το ύφος και η τεχνική της αποτελούν ακόμη και σήμερα σημείο αναφοράς όλων των τραγουδιστριών που ασχολούνται με το ρεμπέτικο τραγούδι.

Σφάλμα στη δημιουργία μικρογραφίας: Αγνοούμενο αρχείο

Πιστοποιητικό οικογενειακής κατάστασης της Ρόζας Εσκενάζυ

Σφάλμα στη δημιουργία μικρογραφίας: Αγνοούμενο αρχείο

Πιστοποιητικό θανάτου της Ρόζας Εσκενάζυ

Δισκογραφία

1. Αγιάτρευτος καημός, Σύνθεση Κ. Σκαρβέλης, Δίσκος HMV AO 2147, 1933
2. Αερόπλανο θα πάρω, Σύνθεση Π. Τούντας, Δίσκος COLUMBIA DG-454, 1933
3. Αηδόνι μου ζημιάρικο
4. Αθηνούλα μου, 1954
5. Αλανιάρα, Σύνθεση Δ. Λαδόπουλος ή Μανησαλής , Δίσκος Columbia DG-6273, 1936
6. Αλανιάρα μερακλού, Σύνθεση Μ. Μιχαηλίδης, Δίσκος Parlophon B-21550, 1930
7. Αλεξανδριανή φελλάχα, Σύνθεση Δ. Σέμσης, Δίσκος HMV AO 2169, 1934
8. Αληθινή αγάπη, Σύνθεση Π. Τούντας, Δίσκος Columbia DG-6199 και DG-6249, 1936
9. Αμάν γιάμα γιαλελέλι, Σύνθεση Δημήτρης Μανίσαλης, 1950
10. Αν περνάς κι αν δεν περνάς, 1954
11. Αν φύγεις για την ξενιτιά, Σύνθεση Δ. Σέμσης, Δίσκος HMV AO 2501, 1938
12. Άπιστη κακούργα, Σύνθεση Σ. Καρακάσης, Δίσκος HMV AO-2238, 1934
13. Από το βράδυ ως το πρωί (Πρέζα όταν πιείς) Σύνθεση Σ. Ψυριώτης, Δίσκος AO-2179, 1934
14. Απόψε αν θέλεις, Σύνθεση Δ. Σέμσης, Δίσκος HMV AO-2304, 1936
15. Αραβί ουσάκ μανές, Αμανές, 1932
16. Αραβί σαμπάχ, Αμανές, Δίσκος Columbia DG 328, 1933
17. Αραπίνα μου σκερτσόζα, Σύνθεση Ε. Λαζάρου, Δίσκος HMV AO-2359, 1936
18. Αρμενάκι Παραδοσιακό, Δίσκος HMV PARLOPHONE B-21734, 1933
19. Αρμενίτσα μου, Δίσκος Parlophon Γερμανίας B-215741932, 1930
20. Άσε με, άσε με, Σύνθεση Γ. Παπαϊωάννου, 1954
21. Ασημονέρι, Παραδοσιακό
22. Ασκί μπανά, Σύνθεση Α. Τομπούλης, Δίσκος ODEON GA-1930, 1934
23. Άσ' τα λόγια , Σύνθεση Γ. Πετροπουλέας - Π. Σκοπελίτης, Δίσκος HMV AO 2207, 1935
24. Βάλε με στην αγκαλιά σου, Σύνθεση Β.Παπάζογλου, Δίσκος HMV AO 2206, 1934
25. Βγαίνει ο ήλιος κόκκινος, Παραδοσιακό, Δίσκος Standard F 9115, 1955
26. Γεωργούλα, Δίσκος Parlophone B. 74218 , 1950
27. Γιάμο, Παραδοσιακό, Δίσκος HMV AO-2232, 1934
28. Για να ξέρεις αλανιάρη, Σύνθεση Γ. Καμβύσης, Δίσκος HMV AO-2319, 1936
29. Γιαννάκης, Σύνθεση Κ. Σκαρβέλης, Δίσκος Columbia DG 6200, 1936
30. Γιάννη μου έσπασες τη στάμνα, Σύνθεση Σ. Παντελίδης, Δίσκος HMV ΑΟ 2320, 1936
31. Γιαννούλα, Σύνθεση Γ. Ασίκης, Δίσκος ODEON GA 1614 ή/και GA-1777, 1934
32. Γιαννούσαινα, Σύνθεση Σ. Γαβαλάς, Δίσκος Odeon GA 1791, 1934
33. Για την απονιά σου, Δίσκος COLUMBIA DG-6342, 1937
34. Γιατί θες να μ' αφήσεις, Σύνθεση Σ. Χρυσίνης, Δίσκος Odeon GA 1791, 1934
35. Γιατί να σ' ανταμώσω, Παραδοσιακό, 1953
36. Γιατί φουμάρω κοκαΐνη, Σύνθεση Π. Τούντας, Δίσκος Odeon GA 1624, 1932
37. Γίνομαι άντρας, Σύνθεση Π. Τούντας, Δίσκος Parlophone B-21674, 1934
38. Γιώργο μου φαρμακώθηκα, Δίσκος Columbia DG-6224 και DG-6231, 1936
39. Δωσ'μου ένα φιλάκι, Σύνθεση Μ. Χρυσαφάκης, Δίσκος HMV AO-2143, 1934
40. Ζωνάρι, Σύνθεση Σ. Περιστέρης, Δίσκος Odeon GA 1772, 1934
41. Καλόγερος (Βαρέθηκα τις γκόμενες), Σύνθεση Μ. Βαμβακάρης, Δίσκος Odeon GA 7336/GO 3621, 1946
42. Ντάρι-ντάντρα ο μπαγλαμάς, Σύνθεση Μ. Χρυσαφάκης, Δίσκος HMV AO-2226, 1934
43. Την αγάπη μου την αποθύμησα, 1932
44. Χορεψέ μου τσιφτετέλι
45. Χρόνια στον Περαία, Σύνθεση Μ. Βαμβακάρης, Δίσκος Odeon GA 7336, 1946

Σύνδεσμοι

http://www.angelfire.com/music2/rebetiko/eskenazy.htm

Πηγές

1) Ρόζα Εσκενάζυ, Αυτά που θυμάμαι, Επιμέλεια: Κώστας Χατζηδουλης, Κάκτος, 1982. Αυτοβιογραφία